Standardy
STANDARDY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
STANDARDY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
4-LATKI
1. Fizyczny obszar rozwoju dziecka
1.Zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne.
- samodzielnie korzysta z toalety;
- samodzielne myje ręce z zachowaniem kolejnych etapów;
- wie kiedy należy umyć ręce;
- samodzielnie myje zęby i płucze buzię
- prawidłowo korzysta z przyborów służących do wykonywania czynności higienicznych
2. Wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł.
- radzi sobie z samodzielnym ubieraniem rozbieraniem
- stosuje kolejność przy wkładaniu ubrań;
- dba o rzeczy własne i szanuje cudze;
3. Spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku.
- kulturalnie zachowuje się podczas posiłków;
- utrzymuje czystość podczas jedzenia;
- prawidłowo posługuje się łyżką i widelcem;
- pomaga sprzątać po posiłku / np. odnosi kubek/
4. Komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.
- przestrzega codziennego rytmu dnia
- zgłasza nauczycielowi dolegliwości zdrowotne
- na miarę swoich możliwości uczestniczy w różnych formach zajęć ruchowych
- uczestniczy w różnych formach odpoczynku
5. Uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
- zna zasady bezpieczeństwa i porządku podczas różnych form zajęć ruchowych
- właściwie korzysta z wybranych przyborów gimnastycznych;
- współdziała z kolegami podczas zabaw i ćwiczeń ruchowych;
- reaguje na ustalone sygnały np. słowne, dźwiękowe
- naśladuje i odtwarza różne formy ruchu
- biega przed siebie, omija przeszkody, zmienia kierunek, biega na palcach
- wchodzi i schodzi ze schodów krokiem naprzemiennym trzymając się poręczy
- rytmicznie porusza się w takt muzyki;
- chodzi po wyznaczonej linii, po śladach, między przeszkodami, przekracza przybory,
- utrzymuje równowagę, potrafi chwilę stać na jednej nodze;
- przechodzi po podwyższeniu np. ławeczce
- chodzi na czworakach wspierając się na całych dłoniach i palcach stóp
- rzuca na odległość i wyznaczonym kierunku
- chwyta oburącz
- toczy różnej wielkości piłki
- wykonuje swobodnie skoki, podskoki w miejscu i w przód
- przeskakuje przez linie lub płaskie przeszkody
- Skacze obunóż w przód i tył
- pokonuje tory przeszkód zgodnie z pokazem n-la
6. Inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny.
- Układa budowle w układzie pionowym i poziomym
- Łączy materiały różnymi sposobami
- Potrafi tworzyć budowle z różnorodnych materiałów, w tym przyrodniczych/ np. piasek, glina, kasztany, patyczki itp./
7. Wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przyborów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania.
- przekłada i chwyta drobne przedmioty
- prawidłowo trzyma nożyczki wycinając dowolne kształty
- koloruje obrazki nie wychodząc za linie
- wydziera dowolne kształty z papieru
- lepi z różnych mas proste formy przestrzenne
- nawleka na sznurki elementy
- prawidłowo trzyma przybory do kreślenia: np pędzel, kredkę, ołowek
- potrafi odrysować szablony
- maluje różne rodzaje linii np.: ciągłe, proste, fale, spirale, owale
- ilustruje ruchem proste wierszyki np.: paluszkowe
8. Wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała.
- prawidłowo siedzi na krzesełkach lub na dywanie
- utrzymuje prawidłowa postawę podczas stania i chodzenia
- orientuje się w schemacie własnego ciała
- dokładnie naśladuje i odtwarza ćwiczenia utrwalające nawyk prawidłowej postawy
9. Wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.
- wykazuje orientację na kartce papieru wskazują rogi, środek, górę, dół
- układa kartkę wg pokazu nauczyciela /pionowo, poziomo/
- kreśli na kartkach o różnych formatach
- składa w całość obrazki pocięte min na 4 części
- dobiera przedmioty w pary
- układa puzzle
- dostrzega różnice np. na obrazkach /min 4/
- odtwarza proste wzory np. z figur geometrycznych
- odtwarza pokazywane gesty , ruchy
2. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka
1. Rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje , próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem
- Rozpoznaje swoje emocje ( radość, smutek , złość)
- Nazywa swoje emocje (radość, smutek, złość)
2. Szanuje emocje swoje i innych osób
- Potrafi odróżnić emocje pozytywne od negatywnych
- Potrafi nazywać uczucia innych osób
3. Przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np. w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci i osób dorosłych.
- Potrafi zgodnie korzystać ze wspólnej przestrzeni do zabawy i zabawek
- Przestrzega zasad ustalonych w grupie.
4. Przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka form wyrazu
- Rozpoznaje i nazywa swoje emocje
- Potrafi przedstawić emocje za pomocą gestu, mimiki, ruchu ciała
5. Rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe lub krótsze
- Chętnie wchodzi do przedszkola
6. Rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że odczuwają i przeżywają je wszystkie ludzie
- Wie, że każdy odczuwa radość, smutek, złość
- Próbuje radzić sobie z negatywnymi emocjami.
7. Szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje własne strategie, wspieranie przez osoby dorosłe lub rówieśników.
- Potrafi zwrócić się o pomoc do znanego pracownika przedszkola.
- Cieszy się z sukcesów
- Bierze udział w zabawach kształtujących umiejętność wyrażania swoich uczuć.
8. Zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją, np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji
- Potrafi podporządkować się zachowaniom, których oczekuje od niego nauczyciel
- Zna zasady zgodnego współdziałania.
9. Wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia.
- Przestrzega zasad zgodnego współdziałania
- Potrafi współczuć ( pocieszyć smutnego kolegę)
- Określa uczucia innych ludzi (smutny , wesoły)
10. Dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawiania w stosunku do nich życzliwość i troskę.
- Rozpoznaje i nazywa wybrane zwierzęta hodowlane ( np. krowa, świnka, kura, kaczka)
- Wie, że zwierzętami domowymi należy się opiekować
- Zna zwyczaje wybranych zwierząt (kot, pies), i potrafi się nimi zajmować
- Wie, że zimą należy dokarmiać zwierzęta i ptaki.
11. Dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej.
- Poznaje różne środowiska przyrodnicze ( łąka las )
- Wie, że należy się troszczyć o rośliny i zwierzęta
- Obserwuje elementy przyrody
3. Społeczny obszar rozwoju dziecka
1. Przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze
- grzecznie zwraca się do innych
- szanuje pracę i własność innych
- uczy się określonych form zachowania
- dostrzega potrzeby i zainteresowania innych
- potrafi bawić się zgodnie z innymi dziećmi
- nawiązuje prawidłowe relacje rówieśnicze
2. Odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej
- wie gdzie znajduje się przedszkole i zna jego otoczenie
- umie nazwać kraj w którym mieszka
- wie, że flaga ma barwy biało-czerwone
- zwraca się po imieniu do kolegów z grupy
- zna imiona członków rodziny
- opowiada o wydarzeniach i tradycjach rodzinnych
3. Posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem
- potrafi nazwać swoją miejscowość
- umie podać swoje imię i nazwisko
4. Używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania
- potrafi przywitać się i pożegnać ze wszystkim swoimi znajomymi
- potrafi używać zwrotów grzecznościowych
- potrafi przeprosić, gdy zachowa się niewłaściwie
5. Ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku
- aktywnie uczestniczy w zabawach wymagających współdziałania
- słucha uważnie innych i stara się zwracać bezpośrednio do rozmówcy
- wykonuje kierowane do niego prośby i polecenia
- wie, że swoim zachowaniem nie można sprawiać przykrości innym
- właściwie odnosi się do kolegów i osób starszych
- stara się wykonać zadania razem z kolegami
- integruje się z grupą
- bierze udział w zabawach relaksacyjnych, potrafi odpoczywać
6. Nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość
- rozpoznaje właściwe formy zachowania
- rozpoznaje dobre i złe zachowanie
- rozumie, że należy odnosić się z szacunkiem do symboli narodowych
- postępuje zgodnie z oczekiwaniami wykonując codzienne czynności
7. Respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby
- Stara się sumiennie pełnić obowiązki dyżurnego
- szanuje pracę wykonaną przez kolegów i dorosłych
- rozumie i uczucia innych osób
- respektuje równe prawo wszystkich dzieci do zabawy
- dzieli się zabawki innymi dziećmi
8. Obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe
- Stara się nie przerywać wypowiedzi innym
- wykonuje kierowane do niego prośby i polecenia
- stara się w skupieniu uczestniczyć w zajęciach
9. Komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy
- Potrafi słowem i gestem wyrazić swoje potrzeby
- Spontanicznie dzieli się swoimi wrażeniami
- potrafi informować o trudnościach napotkanych w czasie zabawy lub wykonywania czynności
- stara się porozumiewać umiarkowanym głosem
4. Poznawczy obszar rozwoju dziecka
1. Wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego
- próbuje naśladować ruchem różne czynności,
- odtwarza rymowanki ilustrowane ruchem,
- próbuje wydobywać dźwięki z różnych przedmiotów i je rozpoznawać,
- lepi z różnych mas plastycznych według własnego pomysłu,
- lepi z mas plastycznych z wykorzystaniem różnych narzędzie: wyciskarki, foremki, wałka, itp.
- z pomocą osoby dorosłej tworzy kompozycje płaskie i przestrzenne z materiału przyrodniczego,
- próbuje tworzyć różne konstrukcje z wykorzystaniem materiału przyrodniczego oraz surowców wtórnych
- stara się odgrywać różne postacie i role w zabawach tematycznych, naśladowczych, opowieściach ruchowych, pantomimicznych
- próbuje samodzielnie bawić się w teatr, odgrywać proste scenki, wykorzystując różne przedmioty z otoczenia,
- próbuje wyrażać swoje emocje,
2. Wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach
- potrafi kojarzyć wysłuchany tekst z ilustracją,
- powtarza proste ćwiczenia artykulacyjne usprawniające aparat mowy: język, wargi, podniebienie miękkie, mięśnie twarzy,
- naśladuje i powtarza proste rymowanki,
- rozumie polecenia związane z orientacją przestrzenną i właściwie stosować przyimki: na, pod, w, przed, za, obok,
- stara się samodzielnie formułować pytania i zdania
- wyraża ciekawość poprzez zadawanie pytań,
- wykorzystuje słownictwo z różnych obszarów tematycznych,
- potrafi podzielić proste wyrazy na sylaby
3. Odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych
- swobodnie wypowiada się na temat przedstawienia, obrazków, wymienia zawarte w nich elementy i postacie.
4. Rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej aktywności
- zauważa różnice między dwoma obrazkami różniącymi się 4 elementami,
- składa obrazki pocięte na 4 elementy.
5. Odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki
- słucha i rozumie teksty czytane przez dorosłych,
- potrafi kojarzyć wysłuchany tekst z ilustracją,
- recytuje krótkie wiersze indywidualnie i grupowo,
- rozwiązuje proste zagadki słowno – obrazkowe,
- nabiera wprawy w opowiadaniu treści obrazków,
- stara się dopasować kontekst sytuacyjny,
- nadaje tytuły obrazkom i historyjkom obrazkowym
6. Wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym doświadczeniom
- wyraża treść za pomocą ekspresji słownej
7. Eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki
- porusza się do rytmu,
- prawidłowo rozróżnia dźwięki z otoczenia,
- poznaje podstawowe kroki wybranych tańców ludowych,
- wykazuje inwencję twórczą w zabawach tanecznych,
- rozpoznaje kolejne instrumenty perkusyjne (tamburyno)
- umie zaimprowizować na wybranym instrumencie w grupie i indywidualnie
- śpiewa piosenki w grupie
- rytmizuje tekst piosenki
- doskonali umiejętności taneczne w grupowych zabawach rytmicznych i tanecznych
8. Wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru, wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów, przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru
- maluje pędzlem na dużych i mniejszych płaszczyznach różne rodzaje linii: ciągłe, proste, krótkie, spirale,
- trzyma kredkę, pędzel, ołówek adekwatnie do wieku
- podejmuje próby cięcia papieru,
- wykonuje prace plastyczne różnymi technikami,
9. Czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie
- rozpoznaje swój znaczek w sali oraz łazience,
- rozumie proste symbole pojawiające się w otoczeniu,
- zwraca uwagę na ilustracje w książkach i opowiada o nich,
- swobodnie wypowiada się o bohaterach występujących w tekstach literackich,
- uważnie obchodzi się z książką,
- rozumie informacje przedstawione w formie obrazka, gestu, znaku.
10. Wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej
- podaje nazwę swojego kraju oraz rozpoznaje flagę Polski,
- zna wybrane legendy związane ze swoją miejscowością,
- rozpoznaje najbliższą okolicę (wskazuje budynek przedszkola i okoliczne miejsca)
11. Wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy, zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę
- uczy się porządkować przedmioty według miary, ciężaru, np. od najkrótszego do najdłuższego, od najcięższego do najlżejszego i odwrotnie, naśladując i odtwarzając różne strategie porządkowania przedmiotów,
- porządkuje i tworzy zbiory według określonej jednej lub dwóch cech, np. wielkości, koloru, kształtu,
- rozumie pojęcia: dużo, mało i używa ich,
- uczy się szacowania, wzrokowego porównywania i określania liczebności zbiorów,
- grupuje przedmioty według ich liczebności.
12. Klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt)
- tworzy kompozycje z figur geometrycznych oraz budowle przestrzenne z klocków,
- dopasowuje kształt przedmiotu do kształtu danej figury geometrycznej,
- buduje szeregi z różnych przedmiotów, figur geometrycznych,
- wskazuje i nazywa kolejne elementy szeregu,
- w sposób zamierzony skupia się na szeregach i wskazuje, dokłada kolejne elementy,
- rozpoznaje i nazywa cztery podstawowe figury geometryczne: koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt,
- stara się właściwie określać cechy obiektów pod względem: kształtu, koloru, wielkości, przeznaczenia,
- właściwie porządkuje i wskazuje cechy wspólne utworzonych zbiorów przedmiotów.
13. Eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but
- uczy się porządkować przedmioty według długości,
- właściwie stosuje określenia: długi, krótki,
- stara się porównywać długość różnych przedmiotów w sytuacjach naturalnych i zadaniowych, np. porównuje długość dwóch przedmiotów.
14. Określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby, a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą
- stosuje pojęcia określające położenie przedmiotów i kierunków w przestrzeni: na, pod, obok, w, za, przed, przede mną, wysoko, nisko, daleko, blisko, na dół, do góry, w bok, do przodu, do tyłu, strona lewa, strona prawa w konkretnych sytuacjach zadaniowych,
- ma świadomość swojego miejsca w przestrzeni i położenia przedmiotów, które są wokół,
- rozbudowuje rysunek postaci człowieka, zwracając uwagę na szczegóły,
- stara się realizować polecenia: do przodu, do tyłu, cofnij się, obróć się,
- stara się, zgodnie z poleceniami, prawidłowo układać przedmioty wokół siebie oraz określać położenie już leżących przedmiotów
15. Przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego
- liczy przedmioty w zakresie stosownym do swoich możliwości, powyżej – korzysta z pomocy nauczyciela,
- potrafi stosować różne schematy ruchowe dłoni i palców potrzebne w liczeniu,
- wie, że dodawanie wymaga czynności dołożenia określonej liczby przedmiotów, policzenia i uzyskania odpowiedzi na pytanie: ile jest razem?
- wie, że odejmowanie wymaga czynności zabrania określonej liczby przedmiotów, policzenia i uzyskania odpowiedzi na pytanie: ile zostało?
- potrafi porównać liczebność zbiorów i ustalić ich równoliczność,
- prawidłowo używa określeń: tyle samo, więcej, mniej.
16. Posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy
- doświadcza w sposób naturalny i zabawowy pomiaru czasu,
- nabywa świadomości, że istnieją pojęcia związane z pomiarem czasu,
- stara się prawidłowo nazywać bieżącą porę roku,
- zna nazwy dni tygodnia (bez kolejeności)
- pamięta i przestrzega ustalonego dziennego rytmu dnia lub stałych zajęć w ustalone dni tygodnia.
17. Rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je, rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym
- uczy się rozumieć, do czego służą pieniądze,
- poznaje podstawowe pojęcia związane z pieniędzmi: banknoty, monety, cena, płacić, wydać resztę, oszczędności, itp.
- aktywnie włącza się w sytuacje zabawowe, bliskie dziecku, które wymagają wykorzystania modeli monet i banknotów, np. zabawa w sklep.
18. Posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew, zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół
- uczy się korzystać z lupy, szkła powiększającego, prowadzi samodzielne obserwacje,
- bada właściwości powietrza,
- obserwuje zjawiska w najbliższym otoczeniu,
- utrwala wiedzę na temat właściwości wody zależne od temperatury: zamarzanie, topnienie, parowanie,
- rozumie, że niektóre gatunki roślin i zwierząt muszą być pod ochroną,
- rozumie, że człowiek powinien dbać o przyrodę,
- bierze aktywny udział w działaniach na rzecz przyrody, np. sprzątanie świata, sadzenie roślin,
- poznaje zasady dokarmiania ptaków i zwierząt zimą,
- nazywa i charakteryzuje podstawowe zjawiska atmosferyczne,
- rozumie konieczność odpowiedniego ubrania się w zależności od pogody,
- obserwuje zmiany pogody,
- rozpoznaje porę roku na podstawie przedstawionych kilku cech,
- poznaje podstawowe czynniki niezbędne do wzrostu roślin i zwierząt: woda, powietrze, gleba, słońce,
- obserwuje wzrost roślin w kąciku przyrody,
- rozróżnia i nazywa wybrane warzywa i owoce,
- rozpoznaje i nazywa podstawowe części roślin: korzeń, łodygę, liście, kwiaty, owoce,
- rozpoznaje kilka gatunków drzew występujących w najbliższym otoczeniu ze względu na kształt liścia, owoce,
- nazywa wybrane zwierzęta występujące w najbliższym otoczeniu,
- poznaje zwierzęta z różnych środowisk naturalnych: leśne, polne, wodne.
19. Podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek, zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi, korzystanie z nowoczesnej technologii itd.
- tworzy konstrukcje przestrzenne według własnego pomysłu i wykorzystuje je w zabawach,
- buduje z piasku złożone budowle,
- nazywa i opisuje swoje budowle,
- odczuwa satysfakcję z bycia twórcą różnych konstrukcji,
- wymienia nazwy nowoczesnego sprzętu elektronicznego,
- porównuje urządzenia, przedmioty użytkowe i pojazdy z przeszłości z urządzeniami, przedmiotami i pojazdami współczesnymi,
- rozumie zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych wyłącznie pod kontrolą osoby dorosłej.
20. Wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia, wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód
- potrafi wymienić członków swojej rodziny oraz podać ich imiona,
- potrafi określić pokrewieństwo między członkami swojej rodziny,
- opowiada o pracy wykonywanej przez swoich rodziców,
- zna funkcje, jakie pełnią poszczególni członkowie rodziny,
- poznaje ważniejsze punkty usługowe znajdujące się w okolicy oraz wie, jaką funkcję pełnią.
21. Rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie; uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami
- włącza się w różne formy aktywności pobudzające zainteresowanie innym językiem nowożytnym i kultura z nim związaną,
- uczy się słownictwa w obszarze języka funkcjonalnego i sytuacyjnego,
- naśladuje i podejmuje próby powtarzania słów, włącza się do zabaw ze słowami,
- rozwija sprawności językowe związane ze słuchaniem i powtarzaniem prostych rymowanek,
- uczy się rozumieć sens wypowiedzi w innym języku podczas zabaw ruchowych, rytmicznych, muzycznych, próbuje śpiewać proste piosenki
22. Reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty narodowej lub etnicznej
23. Reaguje na proste polecenie w języku regionalnym, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem, zna godło (symbol) swojej wspólnoty regionalnej
- włącza się w różne formy aktywności pobudzające zainteresowanie kulturą i językiem regionalnym,
- zapoznaje się ze światem, kulturą i zwyczajami regionalnymi,
- rozpoznaje charakterystyczne dla swojego regionu elementy w strojach i wytworach ludowych, stara się je odtwarzać w prostych pracach o charakterze sztuki ludowej,
- poznaje najważniejsze zabytki i pomniki w swoim regionie,
- doświadcza i dostrzega różnice w języku regionalnym i ojczystym,
- naśladuje i podejmuje próby powtarzania słów, włącza się do zabaw ze słowami.
______________________________________________________________________________________________________
STANDARDY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
5-LATKI
1. Fizyczny obszar rozwoju dziecka.
1) zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne;
- Samodzielnie korzysta z toalety
- Prawidłowo myje i wyciera ręce
- Myje ręce po każdorazowym korzystaniu z toalety
- Potrafi poprawnie korzystać z przyborów służących do wykonywania czynności higienicznych
- Prawidłowo myje zęby zachowując kolejne etapy
- Wie, że należy systematycznie dbać o higienę osobistą
2) wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;
- Samodzielnie ubiera się i rozbiera
- Potrafi wykonać czynności precyzyjne takie jak zapinanie i odpinanie guzików
- Pilnuje rzeczy osobistych w czasie spacerów i wycieczek
- Odkłada ubrania na ustalone miejsce
3) spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku;
- Kulturalnie spożywa posiłki, tj. :
- przyjmuje prawidłową pozycję przy stole
- nie rozmawia z pełną buzią
- posługuje się sztućcami- Sprząta po posiłku
4) komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.;
- Podejmuje spontaniczne zabawy ruchowe, wykorzystując dostępne przybory i przyrządy
- Zgłasza potrzebę odpoczynku
- Zgłasza nauczycielowi złe samopoczucie
5) uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
- Chętnie podejmuje zabawy ruchowe w różnych warunkach
- Prawidłowo wykorzystuje przybory i sprzęt sportowy;
- Sprawnie pokonuje tor przeszkód;
- Wykonuje ćwiczenia zgodnie z instrukcją słowną;
- Przestrzega podstawowych reguł w grach zespołowych
- Aktywnie uczestniczy w zabawach ruchowych
- Podejmuje zabawy rytmiczne przy utworach muzycznych
- Potrafi odtworzyć rytm, prosty układ taneczny
- Potrafi wykonać improwizację ruchową
- Biega swobodnie w różnym tempie;
- Pokonuje tor przeszkód
- Czworakuje zmieniając kierunek i pokonując przeszkody;
- Stoi na jednej nodze;
- Rzuca oburącz;
- Rzuca ręką lewą i prawą;
- Chwyta oburącz;
- Rzuca do celu;
- Toczy przybory ręką lewą i prawą;
- Podskakuje obunóż;
- Podskakuje na jednej nodze;
- Przeskakuje przeszkody;
- Przechodzi przez przeszkody
- Potrafi ustawić się w szeregu i dwuszeregu.
6) inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny;
- Tworzy rozbudowane budowle z klocków różnego rodzaju
- Umie wykonać prace techniczne, łącząc różnorodne materiały
- Potrafi gospodarować materiałami w odpowiedni sposób
- Wykonuje samodzielnie i wg wzoru składanki papierowe z różnych kształtów papieru
- Rozumie, że efekt zależy od dokładnego i precyzyjnego wykonania zadania
- Potrafi wymodelować kształt z jednego kawałka masy plastycznej, plasteliny
7) wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania;
- Utrzymuje porządek w kącikach zabaw
- Sprząta po skończonej pracy i zabawie
- Szanuje wspólne zabawki i zgłasza ich uszkodzenia
- Rysuje po śladzie proste wzory i szlaczki zachowując prawidłowy kierunek kreślenia
- Sprawnie posługuje się nożyczkami
- Odwzorowuje wzory graficzne różnymi sposobami
- Poprawnie posługuje się przyborami do pisania
- Dokładnie obrysowuje kształty korzystając z szablonów
- Nawleka drobne elementy na sznurki
-
Potrafi kolorować powierzchnie ograniczone linią
8) wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała;- Przyjmuje pozycje wyjściowe do ćwiczeń gimnastycznych
- Odwzorowuje prezentowane przez nauczyciela ćwiczenia
- Wykonuje ćwiczenia zgodnie z instrukcją słowną
9) wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.
- Potrafi odwzorować schemat własnego ciała na kartce papieru
- Potrafi wskazać miejsce na kartce papieru używając właściwych określeń
- Układa elementy wg wzoru
- Rysuje na kratkowanym papierze wg instrukcji
- Zachowuje prawidłowy kierunek od lewej do prawej strony
- Składa obrazki pocięte na 6 części o różnych kształtach
- Dostrzega 6 szczegółów różniących dwa obrazki
- Potrafi ułożyć klocki wg wzoru i własnego pomysłu
- Potrafi dobrać obrazki przedmiotów do ich konturowych rysunków
- 10.Potrafi nakleić pocięty obrazek, prawidłowo łącząc części
II. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka.
1. Rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem;
- Rozpoznaje emocje: radość, smutek, strach, złość
- Nazywa uczucia i określa własne potrzeby
- Potrafi określić sytuacje będące źródłem pozytywnych i negatywnych emocji
2. Szanuje emocje swoje i innych osób;
- Potrafi odróżnić emocje pozytywne od negatywnych
- Określa uczucia innych osób
- Właściwie reaguje na przejawy emocji innych osób
- Potrafi rozładować własne emocje
- Zna bezpieczne sposoby rozładowania negatywnych emocje
- Umie radzić sobie z porażką
3. Przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np. w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci i osób dorosłych;
- Stosuje formy grzecznościowe w kontaktach z rówieśnikami i osobami dorosłymi
- Integruje się z grupą
- Potrafi zgodnie korzystać ze wspólnej przestrzeni do zabawy i zabawek
4. Przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka form wyrazu;
- Przedstawia emocje za pomocą mowy ciała, słów, symboli
- Prawidłowo przyjmuje krytykę, cieszy się z sukcesów
- Wypowiada się na temat emocji
5. Rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe lub krótsze;
- 1. Chętnie chodzi do przedszkola
- 2. Bawi się z rówieśnikami
- 3. Słucha poleceń nauczyciela
- 4. Rozumie konieczność rozłąki z rodzicami
- 5. Zwraca się do dorosłego z prośbą o pomoc
6. Rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że odczuwają i przeżywają je wszyscy ludzie;
- Potrafi odróżnić emocje pozytywne od negatywnych
- Ma świadomość, że wszyscy ludzie przeżywają emocje
7. Szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników;
- Zgłasza się do nauczyciela z prośbą o pomoc w trudnej dla siebie sytuacji
- Zna sposoby radzenia sobie z różnymi emocjami
8. Zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją, np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji;
- Potrafi podporządkować się zachowaniom, których oczekuje od niego nauczyciel i koledzy
- Potrafi kierować emocjami i kontrolować własne zachowania
9. Wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia;
- Wczuwa się w określone sytuacje
- Przestrzega zasad zgodnego współdziałania
- Słucha wypowiedzi innych
10. Dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawia w stosunku do nich życzliwość i troskę;
- Ma świadomość, że zwierzętami domowymi należy się opiekować i nie należy ich męczyć
- Zna zwyczaje zwierząt i potrafi się nimi zajmować
- Dokarmia zimą ptaki i inne zwierzęta
11. Dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej.
- Rozumie znaczenie pojęcia „ochrona przyrody”
- Wyrabia opiekuńczą postawę wobec roślin i zwierząt
- Obserwuje walory estetyczne przyrody i różnorodność krajobrazów w różnych porach roku
III. Społeczny obszar rozwoju dziecka.
1. Przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;
- Szanuje potrzeby i zainteresowania innych
- Okazuje szacunek innym (grzecznie zwraca się do innych)
2. Odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej;
- Zna nazwę swojej miejscowości
- Zna insygnia miejskie
- Wie, że kraj w którym żyje to Polska i że jest Polakiem
- Wie, że stolicą Polski jest Warszawa
- Rozpoznaje symbole narodowe takie jak flaga i godło
- Zna imiona kolegów z grupy przedszkolnej
- Bawi się ze wszystkimi kolegami z grupy przedszkolnej
3. Posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;
- Potrafi się przedstawić
- Podaje swój adres zamieszkania
4. Używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania;
- Zna i stosuje zwroty grzecznościowe wobec dzieci w każdej sytuacji
- Zna i stosuje zwroty grzecznościowe wobec dorosłych w każdej sytuacji
5. Ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku;
- Słucha cierpliwie, z uwagą tego, co inni mają do powiedzenia
- Rozumie kierowane do niego polecenia i wykonuje je
- Rozumie, że niektóre zachowania mogą sprawić innym przykrość
- Potrafi dokonać oceny postępowania swojego i innych
- Odpoczywa nie przeszkadzając innym
6. Nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;
- Potrafi sprawić przyjemność innym osobom
- Nazywa i rozpoznaje złe i dobre zachowania ( np. szacunek, przyjaźń)
7. Respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby;
- Wypełnia obowiązki dyżurnego
- Potrafi podporządkować się dzieciom pełniącym dyżur
- Szanuje własność innych
- Wykonuje polecenia nauczyciela
- Stosuje się do nakazów i zakazów
8. Obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;- Słucha z uwagą tego, co inni mają do powiedzenia
- Nie przerywa rozmów prowadzonych przez inne osoby
9. Komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy.
- Posługuje się umiarkowanym tonem głosu
- Rozumie komunikaty niewerbalne
IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka.
1. Wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
- Pokazuje zagadki pantomimiczne
- rozwiązuje zagadki pantomimiczne
- Interpretuje utwór posługując się np. gestem, mimiką, ruchem
- Potrafi wykonać improwizację ruchową
- Tworzy prace plastyczne inspirowane np. muzyką, literaturą
- Potrafi oddać nastrój w wykonanych pracach plastycznych
2. Wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;
- Mówi poprawnie pod względem artykulacyjnym
- Mówi płynnie i wyraźnie
- Stosuje poprawnie formy fleksyjne
- Reguluje poprawnie oddech
- Stosuje odpowiednią intonację głosu
- Buduje dłuższe wielozdaniowe wypowiedzi
- Wysłuchuje samogłoskę nagłosie
- Wysłuchuje spółgłoskę w wygłosie
- Dokonuje analizy sylabowej
- Dokonuje syntezy sylabowej
3. Odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;
- wyraża swoje wrażenia i przeżycia związane z odbiorem utworu
- uczy się odróżniać świat rzeczywisty od fikcyjnego
- potrafi tworzyć nowe, wymyślone przez siebie sytuacje fikcyjne
4. Rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej aktywności;
- Rozumie znaczenie symboli obserwowanych w najbliższym środowisku
- Wykazuje zainteresowanie różnego rodzaju napisami
- Rozpoznaje napis oznaczający jego imię
- Tworzy symbole do zabaw i gier planszowych
- Rozumie znaczenie wybranych znaków drogowych
- Zna oznaczenia niebezpiecznych miejsc
- Posługuje się znakami określającymi zjawiska atmosferyczne
5. Odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;
- Zwraca się bezpośrednio do rozmówcy
- Potrafi opisać przeżycia bohaterów literackich
- Układa i opowiada historyjki obrazkowe
- Opowiada i interpretuje treść obrazka
- Zauważa i opisuje cechy przedstawionych postaci i przedmiotów
6. Wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym doświadczeniom
- Wykonuje ćwiczenia artykulacyjne zgodnie z poleceniami nauczyciela
- Powtarza krótkie rymowanki
- W sposób czynny posługuje się nowo poznanymi słowami
- Tworzy skojarzenia do podanych wyrazów
- Rozumie znaczenie słów, których używa
- Potrafi wyjaśnić przenośny sens powszechnie używanych zwrotów
- Tworzy skojarzenia do wskazanych wyrazów
7. Eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki;
- Śpiewa poznane piosenki dokładnie odtwarzając tekst
- Aktywnie uczestniczy w zabawach ruchowych ze śpiewem
- Podejmuje zabawy rytmiczne przy utworach muzycznych
- Potrafi odtworzyć rytm
- Potrafi wykonać improwizację ruchową i wokalną
- Potrafi odtworzyć prosty układ taneczny
- Śpiewa ze zmianami dynamiki, rytmu, tempa
- Prezentuje własne umiejętności w czasie występów publicznych
- Dostrzega zmiany dynamiki w muzyce
- Rozróżnia tempo w utworu w utworze
- Rozpoznaje i określa dwa rejestry wysokości dźwięku: nisko, wysoko;
- Potrafi poruszać się w rytmie i tempie muzyki
- Potrafi określić nastrój utworu
- Podejmuje samorzutne zabawy o charakterze akustycznym
- Gra rytmicznie proste fragmenty melodii piosenek na instrumentach perkusyjnych
- Rozpoznaje po brzmieniu instrumenty perkusyjne
- Improwizuje własne melodie do, zabaw, pląsów
- Rozpoznaje odgłosy przyrody i z najbliższego otoczenia
- Potrafi skupić uwagę słuchając różnego rodzaju muzyki
8. Wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru, wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów, przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;
- Poprawnie trzyma przybory do pisania, kredki i pędzle
- Potrafi określić kierunek oraz miejsce na kartce papieru
- Rysuje po śladzie proste wzory i szlaczki
- Potrafi rysować według wzoru lub zgodnie z poleceniami nauczyciela
- okazuje ruchem proste znaki graficzne, np. linie, kółka, fale i odwzorowuje je na papierze
9. Czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;- Wypowiada się na temat treści oglądanych obrazów, wymienia osoby i przedmioty oraz opowiada o zdarzeniach
- wskazuje postacie, przedmioty przedstawione na obrazach
- Rozumie umowne znaki, z którymi spotyka się w przedszkolu
- Rozumie znaczenie podstawowych znaków drogowych
10. Wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
- Wie, że kraj, w którym mieszka to Polska, i że jest Polakiem
- Rozpoznaje symbole narodowe: godło, flaga, hymn
- Przyjmuje właściwą postawę podczas słuchania hymnu
- Wypowiada się na temat miejsc i okoliczności wykonywania hymnu Polski
11. Wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy, zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;
- Tworzy budowle z klocków różnego rodzaju
- Uczestniczy w zabawach tematycznych zagospodarowując przestrzeń wg własnego pomysłu.
- Wykorzystuje w zabawie dostępne przedmioty, nadając im różne znaczenie.
- Określa położenie przedmiotów względem własnego ciała.
- Liczy przedmioty w dostępnym dla siebie zakresie.
- Określa kształt wybranych przedmiotów.
- Określa wielkość przedmiotów posługując się określeniami: mały, duży oraz porównuje ich wielkość posługując się wrażeniami: mniejszy, większy, największy, najmniejszy, taki sam
- Potrafi określić ciężar przedmiotu używając słów: lekki, ciężki oraz porównać ciężar używając określeń: najcięższy, najlżejszy, taki sam.
12. Klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt);
- Tworzy zbiory przedmiotów wg różnych cech (wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia).
- Układa przedmioty w szeregi (np. po 5 sztuk).
- Układa przedmioty w rytmy (np. trójkąt, kwadrat, koło, trójkąt, kwadrat, koło…)
- Tworzy własne układy przedmiotów.
- Rozpoznaje figury geometryczne, takie jak: koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt.
13. Eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but;
- Szacuje liczbę przedmiotów
- Układa w szereg lub w rząd przedmioty do policzenia
- Pokazuje na palcach liczbę przedmiotów, które policzyło
- Potrafi dokonać pomiaru długości różnymi sposobami
- Określa i porządkuje wysokość przedmiotów
- Zna narzędzia służące do pomiaru długości
14. Określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby, a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;
- Wskazuje prawą i lewą stronę swojego ciała
- Porusza się w przestrzeni zgodnie z poleceniami nauczyciela
- Używa pojęć określających położenie przedmiotów w przestrzeni, np. pod, nad, za przed
- Wskazuje i nazywa położenie przedmiotów względem własnej osoby, np. obok mnie, przede mną, za mną
- Wskazuje kierunki w przestrzeni, np. na lewo, na prawo
15. Przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;
- Podaje poprawnie liczbę przedmiotów
- Liczy w kolejności rzędem ułożone przedmioty
- Potrafi policzyć co najmniej 10 przedmiotów
- Rozróżnia błędne liczenie od poprawnego
- Określa i rozumie pojęcie „para“
- Poprawnie dodaje, odejmuje i porównuje liczby na konkretach
- Potrafi wyznaczyć wynik dodawania i odejmowania (min 5 elementów)
- Tworzy zbiory przedmiotów
- Potrafi określić liczbę elementów zbioru
- Potrafi porównać liczebność zbiorów posługując się określeniami: tyle samo, mniej o, więcej o
- Porządkuje zbiory według liczebności wzrastającej lub malejącej
- Posługuje się liczebnikami porządkowymi
- Potrafi za pomocą liczebników porządkowych określić miejsce przedmiotów
16. Posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;
- Dostrzega rytm i stałe następstwo dni, nocy i pór roku,
- Zna nazwy dni tygodnia i wymienia je w kolejności
- Określa pory dnia: rano, południe, wieczór i stosuje je prawidłowo w wypowiedziach
- Poprawnie używa określeń czasu
- Nazywa cztery pory roku z zachowaniem właściwej kolejności
- Rozumie, że rok składa się z miesięcy następujących po sobie
- Zna metody pomiaru czasu stosowane dawniej i dziś
- Stosuje się do umownych form pomiaru czasu w sytuacjach zabawowych i naturalnych
17. Rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je, rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;
- Wie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym.
- Rozpoznaje monety
- Rozpoznaje banknoty
18. Posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew, zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;
- potrafi opowiedzieć o środowisku przyrodniczym w najbliższym otoczeniu
- zauważa zmiany zachodzące w przyrodzie w kolejnych porach roku
- potrafi nazwać zjawiska atmosferyczne typowe dla danej pory roku
- prowadzi prosty, obrazkowy kalendarz pogody,
- rozumie znaczenie używanych przez siebie symboli dotyczących zjawisk pogodowych
- nazywa rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach
- aktywnie uczestniczy w hodowli roślin, wykonując podstawowe czynności pielęgnacyjne
- wie, jak człowiek może chronić przyrodę
- potrafi segregować odpady
19. Podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek, zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi, korzystanie z nowoczesnej technologii itd.;
- wie, jak obchodzić się z książką
- zna wartość książki, jako źródła informacji
- tworzy rozbudowane budowle z klocków różnego rodzaju
- potrafi wymodelować kształt z jednego kawałka masy plastycznej
- buduje z piasku
- zna zastosowanie podstawowych sprzętów gospodarstwa domowego np. suszarka, robot, pralka
- wie, jak prawidłowo korzystać z tablicy multimedialnej
20. Wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia, wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;
- potrafi powiedzieć, jak nazywają się rodzice i inni członkowie rodziny
- wie jaki stopień pokrewieństwa jest między dziadkami i rodzicami
- rozumie na czym polega praca ludzi wykonujących różne zawody
21. Rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie; uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami;
22. Reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty narodowej lub etnicznej;
23. Reaguje na proste polecenie w języku regionalnym – kaszubskim, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem, zna godło (symbol) swojej wspólnoty regionalnej – kaszubskiej.
STANDARDY WYMAGAŃ 5-LATKI
I. Fizyczny obszar rozwoju dziecka.
Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
1) zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne;
- Samodzielnie korzysta z toalety
- Prawidłowo myje i wyciera ręce
- Myje ręce po każdorazowym korzystaniu z toalety
- Potrafi poprawnie korzystać z przyborów służących do wykonywania czynności higienicznych
- Prawidłowo myje zęby zachowując kolejne etapy
- Wie, że należy systematycznie dbać o higienę osobistą
2) wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;
1. Samodzielnie ubiera się i rozbiera
2. Potrafi wykonać czynności precyzyjne takie jak zapinanie i odpinanie guzików
3. Pilnuje rzeczy osobistych w czasie spacerów i wycieczek
4. Odkłada ubrania na ustalone miejsce
3) spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku;
1. Kulturalnie spożywa posiłki, tj. :
- przyjmuje prawidłową pozycję przy stole
- nie rozmawia z pełną buzią
- posługuje się sztućcami
2. Sprząta po posiłku
4) komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.;
1. Podejmuje spontaniczne zabawy ruchowe, wykorzystując dostępne przybory i przyrządy
2. Zgłasza potrzebę odpoczynku
3. Zgłasza nauczycielowi złe samopoczucie
5) uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
- Chętnie podejmuje zabawy ruchowe w różnych warunkach
- Prawidłowo wykorzystuje przybory i sprzęt sportowy;
- Sprawnie pokonuje tor przeszkód;
- Wykonuje ćwiczenia zgodnie z instrukcją słowną;
- Przestrzega podstawowych reguł w grach zespołowych
- Aktywnie uczestniczy w zabawach ruchowych
- Podejmuje zabawy rytmiczne przy utworach muzycznych
- Potrafi odtworzyć rytm, prosty układ taneczny
- Potrafi wykonać improwizację ruchową
- Biega swobodnie w różnym tempie;
- Pokonuje tor przeszkód
- Czworakuje zmieniając kierunek i pokonując przeszkody;
- Stoi na jednej nodze;
- Rzuca oburącz;
- Rzuca ręką lewą i prawą;
- Chwyta oburącz;
- Rzuca do celu;
- Toczy przybory ręką lewą i prawą;
- Podskakuje obunóż;
- Podskakuje na jednej nodze;
- Przeskakuje przeszkody;
- Przechodzi przez przeszkody
- Potrafi ustawić się w szeregu i dwuszeregu.
6) inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny;
- Tworzy rozbudowane budowle z klocków różnego rodzaju
- Umie wykonać prace techniczne, łącząc różnorodne materiały
- Potrafi gospodarować materiałami w odpowiedni sposób
- Wykonuje samodzielnie i wg wzoru składanki papierowe z różnych kształtów papieru
- Rozumie, że efekt zależy od dokładnego i precyzyjnego wykonania zadania
- Potrafi wymodelować kształt z jednego kawałka masy plastycznej, plasteliny
7) wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania;
- Utrzymuje porządek w kącikach zabaw
- Sprząta po skończonej pracy i zabawie
- Szanuje wspólne zabawki i zgłasza ich uszkodzenia
- Rysuje po śladzie proste wzory i szlaczki zachowując prawidłowy kierunek kreślenia
- Sprawnie posługuje się nożyczkami
- Odwzorowuje wzory graficzne różnymi sposobami
- Poprawnie posługuje się przyborami do pisania
- Dokładnie obrysowuje kształty korzystając z szablonów
- Nawleka drobne elementy na sznurki
10.Potrafi kolorować powierzchnie ograniczone linią
8) wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała;
- Przyjmuje pozycje wyjściowe do ćwiczeń gimnastycznych
- Odwzorowuje prezentowane przez nauczyciela ćwiczenia
- Wykonuje ćwiczenia zgodnie z instrukcją słowną
9) wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.
- Potrafi odwzorować schemat własnego ciała na kartce papieru
- Potrafi wskazać miejsce na kartce papieru używając właściwych określeń
- Układa elementy wg wzoru
- Rysuje na kratkowanym papierze wg instrukcji
- Zachowuje prawidłowy kierunek od lewej do prawej strony
- Składa obrazki pocięte na 6 części o różnych kształtach
- Dostrzega 6 szczegółów różniących dwa obrazki
- Potrafi ułożyć klocki wg wzoru i własnego pomysłu
- Potrafi dobrać obrazki przedmiotów do ich konturowych rysunków
10.Potrafi nakleić pocięty obrazek, prawidłowo łącząc części
II. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka.
Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
- rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem;
- Rozpoznaje emocje: radość, smutek, strach, złość
- Nazywa uczucia i określa własne potrzeby
- Potrafi określić sytuacje będące źródłem pozytywnych i negatywnych emocji
- szanuje emocje swoje i innych osób;
- Potrafi odróżnić emocje pozytywne od negatywnych
- Określa uczucia innych osób
- Właściwie reaguje na przejawy emocji innych osób
- Potrafi rozładować własne emocje
- Zna bezpieczne sposoby rozładowania negatywnych emocje
- Umie radzić sobie z porażką
- przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np. w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci i osób dorosłych;
- Stosuje formy grzecznościowe w kontaktach z rówieśnikami i osobami dorosłymi
- Integruje się z grupą
- Potrafi zgodnie korzystać ze wspólnej przestrzeni do zabawy i zabawek
- przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka form wyrazu;
- Przedstawia emocje za pomocą mowy ciała, słów, symboli
- Prawidłowo przyjmuje krytykę, cieszy się z sukcesów
- Wypowiada się na temat emocji
- rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe lub krótsze;
1. Chętnie chodzi do przedszkola
2. Bawi się z rówieśnikami
3. Słucha poleceń nauczyciela
4. Rozumie konieczność rozłąki z rodzicami
5. Zwraca się do dorosłego z prośbą o pomoc
- rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że odczuwają i przeżywają je wszyscy ludzie;
- Potrafi odróżnić emocje pozytywne od negatywnych
- Ma świadomość, że wszyscy ludzie przeżywają emocje
- szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników;
1. Zgłasza się do nauczyciela z prośbą o pomoc w trudnej dla siebie sytuacji
2. Zna sposoby radzenia sobie z różnymi emocjami
- zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją, np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji;
- Potrafi podporządkować się zachowaniom, których oczekuje od niego nauczyciel i koledzy
- Potrafi kierować emocjami i kontrolować własne zachowania
- wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia;
- Wczuwa się w określone sytuacje
- Przestrzega zasad zgodnego współdziałania
- Słucha wypowiedzi innych
- dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawia w stosunku do nich życzliwość i troskę;
1. Ma świadomość, że zwierzętami domowymi należy się opiekować i nie należy ich męczyć
2. Zna zwyczaje zwierząt i potrafi się nimi zajmować
3. Dokarmia zimą ptaki i inne zwierzęta
- dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej.
1. Rozumie znaczenie pojęcia „ochrona przyrody”
2. Wyrabia opiekuńczą postawę wobec roślin i zwierząt
3. Obserwuje walory estetyczne przyrody i różnorodność krajobrazów w różnych porach roku
III. Społeczny obszar rozwoju dziecka.
Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
- przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze;
1. Szanuje potrzeby i zainteresowania innych
2. Okazuje szacunek innym (grzecznie zwraca się do innych)
- odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej;
1. Zna nazwę swojej miejscowości
2. Zna insygnia miejskie
3. Wie, że kraj w którym żyje to Polska i że jest Polakiem
4. Wie, że stolicą Polski jest Warszawa
5. Rozpoznaje symbole narodowe takie jak flaga i godło
6. Zna imiona kolegów z grupy przedszkolnej
7. Bawi się ze wszystkimi kolegami z grupy przedszkolnej
- posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;
- Potrafi się przedstawić
- Podaje swój adres zamieszkania
- używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania;
- Zna i stosuje zwroty grzecznościowe wobec dzieci w każdej sytuacji
- Zna i stosuje zwroty grzecznościowe wobec dorosłych w każdej sytuacji
- ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku;
- Słucha cierpliwie, z uwagą tego, co inni mają do powiedzenia
- Rozumie kierowane do niego polecenia i wykonuje je
- Rozumie, że niektóre zachowania mogą sprawić innym przykrość
- Potrafi dokonać oceny postępowania swojego i innych
- Odpoczywa nie przeszkadzając innym
- nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;
- Potrafi sprawić przyjemność innym osobom
- Nazywa i rozpoznaje złe i dobre zachowania ( np. szacunek, przyjaźń)
- respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby;
1. Wypełnia obowiązki dyżurnego
2. Potrafi podporządkować się dzieciom pełniącym dyżur
3. Szanuje własność innych
4. Wykonuje polecenia nauczyciela
5. Stosuje się do nakazów i zakazów
- obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;
- Słucha z uwagą tego, co inni mają do powiedzenia
- Nie przerywa rozmów prowadzonych przez inne osoby
- komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy.
- Posługuje się umiarkowanym tonem głosu
- Rozumie komunikaty niewerbalne
IV. Poznawczy obszar rozwoju dziecka.
Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
- wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
- Pokazuje zagadki pantomimiczne
- rozwiązuje zagadki pantomimiczne
- Interpretuje utwór posługując się np. gestem, mimiką, ruchem
- Potrafi wykonać improwizację ruchową
- Tworzy prace plastyczne inspirowane np. muzyką, literaturą
- Potrafi oddać nastrój w wykonanych pracach plastycznych
- wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;
- Mówi poprawnie pod względem artykulacyjnym
- Mówi płynnie i wyraźnie
- Stosuje poprawnie formy fleksyjne
- Reguluje poprawnie oddech
- Stosuje odpowiednią intonację głosu
- Buduje dłuższe wielozdaniowe wypowiedzi
- Wysłuchuje samogłoskę nagłosie
- Wysłuchuje spółgłoskę w wygłosie
- Dokonuje analizy sylabowej
- Dokonuje syntezy sylabowej
- odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;
- wyraża swoje wrażenia i przeżycia związane z odbiorem utworu
- uczy się odróżniać świat rzeczywisty od fikcyjnego
- potrafi tworzyć nowe, wymyślone przez siebie sytuacje fikcyjne
- rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej aktywności;
- Rozumie znaczenie symboli obserwowanych w najbliższym środowisku
- Wykazuje zainteresowanie różnego rodzaju napisami
- Rozpoznaje napis oznaczający jego imię
- Tworzy symbole do zabaw i gier planszowych
- Rozumie znaczenie wybranych znaków drogowych
- Zna oznaczenia niebezpiecznych miejsc
- Posługuje się znakami określającymi zjawiska atmosferyczne
- odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;
- Zwraca się bezpośrednio do rozmówcy
- Potrafi opisać przeżycia bohaterów literackich
- Układa i opowiada historyjki obrazkowe
- Opowiada i interpretuje treść obrazka
- Zauważa i opisuje cechy przedstawionych postaci i przedmiotów
- wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym doświadczeniom
- Wykonuje ćwiczenia artykulacyjne zgodnie z poleceniami nauczyciela
- Powtarza krótkie rymowanki
- W sposób czynny posługuje się nowo poznanymi słowami
- Tworzy skojarzenia do podanych wyrazów
- Rozumie znaczenie słów, których używa
- Potrafi wyjaśnić przenośny sens powszechnie używanych zwrotów
- Tworzy skojarzenia do wskazanych wyrazów
- eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki;
- Śpiewa poznane piosenki dokładnie odtwarzając tekst
- Aktywnie uczestniczy w zabawach ruchowych ze śpiewem
- Podejmuje zabawy rytmiczne przy utworach muzycznych
- Potrafi odtworzyć rytm
- Potrafi wykonać improwizację ruchową i wokalną
- Potrafi odtworzyć prosty układ taneczny
- Śpiewa ze zmianami dynamiki, rytmu, tempa
- Prezentuje własne umiejętności w czasie występów publicznych
- Dostrzega zmiany dynamiki w muzyce
- Rozróżnia tempo w utworu w utworze
- Rozpoznaje i określa dwa rejestry wysokości dźwięku: nisko, wysoko;
- Potrafi poruszać się w rytmie i tempie muzyki
- Potrafi określić nastrój utworu
- Podejmuje samorzutne zabawy o charakterze akustycznym
- Gra rytmicznie proste fragmenty melodii piosenek na instrumentach perkusyjnych
- Rozpoznaje po brzmieniu instrumenty perkusyjne
- Improwizuje własne melodie do, zabaw, pląsów
- Rozpoznaje odgłosy przyrody i z najbliższego otoczenia
- Potrafi skupić uwagę słuchając różnego rodzaju muzyki
- wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru, wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów, przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;
- Poprawnie trzyma przybory do pisania, kredki i pędzle
- Potrafi określić kierunek oraz miejsce na kartce papieru
- Rysuje po śladzie proste wzory i szlaczki
- Potrafi rysować według wzoru lub zgodnie z poleceniami nauczyciela
- Pokazuje ruchem proste znaki graficzne, np. linie, kółka, fale i odwzorowuje je na papierze
- czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;
- Wypowiada się na temat treści oglądanych obrazów, wymienia osoby i przedmioty oraz opowiada o zdarzeniach
- wskazuje postacie, przedmioty przedstawione na obrazach
- Rozumie umowne znaki, z którymi spotyka się w przedszkolu
- Rozumie znaczenie podstawowych znaków drogowych
- wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
- Wie, że kraj, w którym mieszka to Polska, i że jest Polakiem
- Rozpoznaje symbole narodowe: godło, flaga, hymn
- Przyjmuje właściwą postawę podczas słuchania hymnu
- Wypowiada się na temat miejsc i okoliczności wykonywania hymnu Polski
11) wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy, zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;
1. Tworzy budowle z klocków różnego rodzaju
2. Uczestniczy w zabawach tematycznych zagospodarowując przestrzeń wg własnego pomysłu.
3. Wykorzystuje w zabawie dostępne przedmioty, nadając im różne znaczenie.
4. Określa położenie przedmiotów względem własnego ciała.
5. Liczy przedmioty w dostępnym dla siebie zakresie.
6. Określa kształt wybranych przedmiotów.
7. Określa wielkość przedmiotów posługując się określeniami: mały, duży oraz porównuje ich wielkość posługując się wrażeniami: mniejszy, większy, największy, najmniejszy, taki sam
8. Potrafi określić ciężar przedmiotu używając słów: lekki, ciężki oraz porównać ciężar używając określeń: najcięższy, najlżejszy, taki sam.
12) klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt);
1. Tworzy zbiory przedmiotów wg różnych cech (wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia).
2. Układa przedmioty w szeregi (np. po 5 sztuk).
3. Układa przedmioty w rytmy (np. trójkąt, kwadrat, koło, trójkąt, kwadrat, koło…)
4. Tworzy własne układy przedmiotów.
5. Rozpoznaje figury geometryczne, takie jak: koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt.
13) eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but;
- Szacuje liczbę przedmiotów
- Układa w szereg lub w rząd przedmioty do policzenia
- Pokazuje na palcach liczbę przedmiotów, które policzyło
- Potrafi dokonać pomiaru długości różnymi sposobami
- Określa i porządkuje wysokość przedmiotów
- Zna narzędzia służące do pomiaru długości
14) określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby, a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;
- Wskazuje prawą i lewą stronę swojego ciała
- Porusza się w przestrzeni zgodnie z poleceniami nauczyciela
- Używa pojęć określających położenie przedmiotów w przestrzeni, np. pod, nad, za przed
- Wskazuje i nazywa położenie przedmiotów względem własnej osoby, np. obok mnie, przede mną, za mną
- Wskazuje kierunki w przestrzeni, np. na lewo, na prawo
15) przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;
1. Podaje poprawnie liczbę przedmiotów
2. Liczy w kolejności rzędem ułożone przedmioty
3. Potrafi policzyć co najmniej 10 przedmiotów
4. Rozróżnia błędne liczenie od poprawnego
5. Określa i rozumie pojęcie „para“
6. Poprawnie dodaje, odejmuje i porównuje liczby na konkretach
7. Potrafi wyznaczyć wynik dodawania i odejmowania (min 5 elementów)
8. Tworzy zbiory przedmiotów
9. Potrafi określić liczbę elementów zbioru
10. Potrafi porównać liczebność zbiorów posługując się określeniami: tyle samo, mniej o, więcej o
11. Porządkuje zbiory według liczebności wzrastającej lub malejącej
12. Posługuje się liczebnikami porządkowymi
13. Potrafi za pomocą liczebników porządkowych określić miejsce przedmiotów
16) posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;
1. Dostrzega rytm i stałe następstwo dni, nocy i pór roku,
2.Zna nazwy dni tygodnia i wymienia je w kolejności
3. Określa pory dnia: rano, południe, wieczór i stosuje je prawidłowo w wypowiedziach
4. Poprawnie używa określeń czasu
5. Nazywa cztery pory roku z zachowaniem właściwej kolejności
6. Rozumie, że rok składa się z miesięcy następujących po sobie
7. Zna metody pomiaru czasu stosowane dawniej i dziś
8. Stosuje się do umownych form pomiaru czasu w sytuacjach zabawowych i naturalnych
17) rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je, rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;
- Wie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym.
- Rozpoznaje monety
- Rozpoznaje banknoty
18) posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew, zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;
- potrafi opowiedzieć o środowisku przyrodniczym w najbliższym otoczeniu
- zauważa zmiany zachodzące w przyrodzie w kolejnych porach roku
- potrafi nazwać zjawiska atmosferyczne typowe dla danej pory roku
- prowadzi prosty, obrazkowy kalendarz pogody,
- rozumie znaczenie używanych przez siebie symboli dotyczących zjawisk pogodowych
- nazywa rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach
- aktywnie uczestniczy w hodowli roślin, wykonując podstawowe czynności pielęgnacyjne
- wie, jak człowiek może chronić przyrodę
- potrafi segregować odpady
19) podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek, zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi, korzystanie z nowoczesnej technologii itd.;
1. wie, jak obchodzić się z książką
2. zna wartość książki, jako źródła informacji
3. tworzy rozbudowane budowle z klocków różnego rodzaju
4.
5. potrafi wymodelować kształt z jednego kawałka masy plastycznej
7. buduje z piasku
8. zna zastosowanie podstawowych sprzętów gospodarstwa domowego np. suszarka, robot, pralka
9. wie, jak prawidłowo korzystać z tablicy multimedialnej
20) wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia, wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;
1. potrafi powiedzieć, jak nazywają się rodzice i inni członkowie rodziny
2. wie jaki stopień pokrewieństwa jest między dziadkami i rodzicami
3. rozumie na czym polega praca ludzi wykonujących różne zawody
21) rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie; uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami;
22) reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty narodowej lub etnicznej;
23) reaguje na proste polecenie w języku regionalnym – kaszubskim, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem, zna godło (symbol) swojej wspólnoty regionalnej – kaszubskiej.