Standardy wymagań dla dziecka 3, 4-letniego
STANDARDY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
3-LATKI
1. Fizyczny obszar rozwoju dziecka
1) zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne;
-
- Samodzielnie myje ręce
- Rozpoznaje przybory służące do wykonywania czynności higienicznych
- Zgłasza potrzeby fizjologiczne
- Zna czynności wykonywane podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych
2) wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;
-
- Nakłada samodzielnie niektóre elementy ubrania
- Wie, że należy dbać o własne rzeczy
- Rozpoznaje osobiste rzeczy
3) spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku;
-
- Potrafi jeść łyżką i pić z kubka
- Próbuje posługiwać się widelcem
- Zachowuje czystość w miejscu jedzenia
4) komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.;
-
- zna codzienny rytm dnia w przedszkolu i w domu, np. posiłki, zajęcia, zabawa, odpoczynek, sen o określonych porach
- sygnalizuje konieczność odpoczynku
- zgłasza nauczycielowi chęć aktywności ruchowej np. jazda na rowerku, gra w piłkę, zabawa woreczkami itp.
5) uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
-
- sprawnie porusza się na trzykołowym rowerku;
- naśladuje sposób poruszania się wybranych zwierząt
- chodzi swobodnie po zwężonym torze prostym
- pokonuje niskie przeszkody
- przechodzi z asekuracją po podwyższeniu
- biega swobodnie , po obwodzie koło i w wyznaczonym kierunku,
- potrafi zatrzymać się na umówiony sygnał
- porusza się na czworakach
- rzuca swobodnie woreczki, piłki, balony
- podskakuje w dowolny sposób
- podejmuje spontaniczne zabawy ruchowe
- potrafi korzystać z wybranych przyborów gimnastycznych wykorzystywanych podczas zajęć
- wykonuje ćwiczenia zgodnie z pokazem nauczyciela
- potrafi ustawić się w rzędzie, w parach, w kole
- chętnie uczestniczy w zabawach rytmiczno-ruchowych
- chętnie bawi się na świeżym powietrzu;
- ostrożnie porusza się po budynku, zwłaszcza na schodach
6) inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny;
-
- buduje z klocków proste budowle w układzie pionowym
- tworzy proste ulepianki z mas plastycznych wg swojego pomysłu
- odtwarza zbudowane z klocków proste układy
- samodzielnie podejmuje zabawy konstrukcyjne
7) wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przedmiotów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania;
-
- odkłada zabawki na ustalone miejsce
- zna zasady prawidłowego korzystania z zabawek
- wyrzuca śmieci do kosza
- uczestniczy we wspólnym porządkowaniu sali
- wykonuje proste czynności manipulacyjne
- zna prawidłowy sposób trzymania przyboru do rysowania
- koloruje obrazek o dużych elementach
- chętnie korzysta z przyborów pisarskich
8) wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała;
-
- przyjmuje prawidłową postawę podczas siedzenia
- rozpoznaje schemat własnego ciała
- porusza się prawidłowo zachowując równowagę w czasie chodzenia i biegania w różnym terenie
- poprawnie wykonuje ćwiczenia pomagające utrzymać prawidłową postawę ciała
9) wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.
-
- potrafi nawlekać duże elementy w układzie poziomym i pionowy
- składa obrazek pocięty na 3 części
- potrafi odwzorowywać proste wzory malując paluszkami zamoczonymi w farbie, w pojemniku z materiałami sypkimi, w kontakcie z naturalnymi materiałami
- wykonuje proste czynności manipulacyjne
- dobiera kształt klocków do odpowiednich otworów
- dobiera obrazki w pary
- zna prawidłowy sposób trzymania przyboru do rysowania
- koloruje obrazek o dużych elementach
2. Społeczny obszar rozwoju dziecka
1. Przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze
-
- chętnie pomaga innym w prostych czynnościach
- potrafi bawić się zgodnie z innymi dziećmi
- zwraca się grzecznie do innych
- zna określone reguły w grupie
- uczy się określonych form zachowania
- wie, że nie wolno niszczyć prac i zabawek kolegów
- bawi się zabawkami zgodnie z ich przeznaczeniem
2. Odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej
-
- wie jak wygląda
- uczestniczy w zabawach i zajęciach zorganizowanych przez nauczyciela
- rozpoznaje flagę polski
- zna imiona kolegów z grupy
- zna układ pomieszczeń w sali przedszkolnej
- wskazuje budynek przedszkola
- rozpoznaje osoby z najbliższego otoczenia i nazywa je
3. Posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem
-
- zna swoje imię
- potrafi wskazać miejsce w którym mieszka: dom, blok
4. Używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania
-
- zna zwroty grzecznościowe: proszę, przepraszam, dziękuje
- wie kiedy używamy zwrotów grzecznościowych
5. Ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku
-
- wie, że nie wolno niszczyć prac i zabawek kolegów
- rozumie i wykonuje polecenia: przychodzi na wezwanie nauczyciela, ustawia się w pary, tworzy koło wspólnie z dziećmi
- zgłasza nauczycielowi napotkane trudności
- zachowuje się spokojnie w czasie odpoczynku aby nie przeszkadzać innym
- zna określone reguły w grupie
- wie, że nie wolno rozmawiać z nieznajomymi
- wie, że nie wolno oddalać się od opiekunów
6. Nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość
-
- rozpoznaje dobre i złe zachowanie
- wie, że nie należy dokuczać innym
- zauważa różnice w wyglądzie innych
7. Respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby
-
- podejmuje próby pełnienia obowiązków dyżurnego
- wie, że nie wolno niszczyć prac i zabawek kolegów
- wie, że wszystkie dzieci mają równe prawa do korzystania z zabawek
8. Obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe
-
- zna zasady prawidłowego zachowania się w czasie wypowiedzi innych
- stara się obdarzać uwagą swojego rozmówcę
9. Komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy
-
- potrafi słowem i gestem wyrazić swoje potrzeby
- rozróżnia głosy rówieśników z grupy
- stara się uważnie słuchać i różnicować ludzkie głosy: męski, żeński, dziecięcy
- wypowiada się spontanicznie wyrażając swoje myśli
- zgłasza nauczycielowi złe samopoczucie i każde zranienie;
3. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka
1.Rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje, próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem
-
- rozpoznaje własne uczucia: radość, smutek
- nazywa swoje emocje
2.Szanuje emocje swoje i innych osób
-
- rozpoznaje podstawowe emocje u innych
- wie, że nie wolno sprawiać innym przykrości
- wie, że nie wolno się śmiać gdy ktoś płacze
- wie, że może wyrażać swoje emocje
3.Przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np. w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci i osób dorosłych
-
- akceptuje zmianę otoczenia bez lęku
- przestrzega prostych zasad ustalonych w grupie
4.Przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka form wyrazu
-
- potrafi przedstawić emocje ruchem i gestem
5.Rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe lub krótsze
-
- rozpoznaje osoby z najbliższego otoczenia i nazywa je
- potrafi zwrócić się pomoc do znanego pracownika przedszkola
6.Rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że odczuwają i przeżywają je wszyscy ludzie
-
- rozróżnia emocje dobre i złe
- wie, że każdy odczuwa radość i smutek
7.Szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje własne strategie, wspierane przez osoby dorosłe lub rówieśników
-
- wie, że może zwrócić się o pomoc do każdej osoby dorosłej w przedszkolu
- informuje o napotkanych trudnościach
- korzysta z pomocy nauczyciela jako pośrednika w sytuacjach trudnych
i wymagających rozstrzygnięcia
-
- zgłasza nauczycielowi złe samopoczucie
8.Zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją, np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji
-
- wie, że nie wolno niszczyć prac i zabawek kolegów
- zna zasady bezpiecznego zachowania się w sytuacjach nowych i trudnych
- potrafi bawić się zgodnie z innymi dziećmi
9.Wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia
-
- przestrzega prostych zasad ustalonych w grupie
- chętnie pomaga przy prostych czynnościach
10.Dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawia w stosunku do nich życzliwość i troskę
-
- wie jak pomagać ptakom w okresie zimy
- wie jak dbać o zwierzęta domowe (kot, pies)
- wie, że należy opiekować się zwierzętami
11.Dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej
-
- zna podstawowe zasady szanowania przyrody
- wie, jak należy dbać o rośliny w kąciku przyrody
4. Poznawczy obszar rozwoju dziecka
1) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
-
- skupia uwagę na spektaklu
- nagradza aktorów brawami
- samodzielnie podejmuje proste zabawy tematyczne
- uczestniczy w zabawach tematycznych prowadzonych przez nauczyciela
- uczestniczy w opowieści ruchowej
- podejmuje próby bawienia się w teatr, odgrywania prostych scenek wykorzystując przedmioty z otoczenia
- tworzy proste ulepianki z mas plastycznych wg swojego pomysłu
- lepi z mas plastycznych z wykorzystaniem narzędzi: wyciskarki foremki, wałka itp.
2) wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;
-
- wykonuje krótkie ćwiczenia oddechowe
- wykonuje proste ćwiczenia artykulacyjne
- artykułuje głoski adekwatnie do wieku
- buduje proste zdania
- rytmizuje wyrazy/tekst
- uczestniczy w zabawach rozwijających mowę
- reaguje na proste polecenia
- próbuje dostosować ton i siłę głosu do sytuacji
5) odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;
6) wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym doświadczeniom;-
- składa obrazek do 3 elementów
- układa proste układanki według wzoru
- kojarzy nazwę z przedmiotem
- porównuje przedmioty zauważając wyraźne różnice
- nazywa osoby, przedmioty, miejsca na obrazkach
- recytuje krótkie wierszyki, rymowanki ilustrowane gestem, ruchem
- odpowiada na pytania związane z obrazkiem, ilustracją
- dobiera dwa jednakowe obrazki
- uzupełnia obrazek o brakujący element
- wskazuje obrazek, który opisuje nauczyciel
- używa swoistej mowy dziecięcej- dziecięce słowotwórstwo
7) eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki;
-
- śpiewa w grupie proste piosenki
- ilustruje treść piosenki prostymi ruchami
- tańczy naśladując ruchy nauczyciela
- porusza się swobodnie do muzyki, pląsa
- rozróżnia, czy muzyka jest cicha, czy głośna
- zna nazwy instrumentów: bębenek, grzechotka, tamburyno
- podejmuje improwizacje na instrumentach perkusyjnych
- potrafi wydobywać dźwięki manipulując przedmiotami
- rozpoznaje dźwięki z najbliższego otoczenia
- wskazuje obrazki kojarzące się z danym dźwiękiem
8) wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru, wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów, przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;
-
- wykonuje proste czynności manipulacyjne
- wykonuje proste prace plastyczne
- trzyma przyrząd kreślarski adekwatnie do wieku
- kreśli różne rodzaje linii
9) czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;
-
- rozpoznaje swój znaczek w szatni i w łazience
- reaguje na umowne gesty i proste znaki w organizowanych zabawach
- rozpoznaje przedmioty i wskazuje je na obrazku
- rozumie proste informacje przedstawione w formie graficznej
10) wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
-
- rozpoznaje najbliższą okolicę
- wskazuje budynek przedszkola i okoliczne miejsca
11) wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy, zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;
-
- wie, jakie czynności trzeba wykonać w prostych sytuacjach zadaniowych
- potrafi łączyć klocki o różnych wielkościach i kształtach
- określa ciężar przedmiotów: ciężki, lekki
12) klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt);
-
- grupuje przedmioty według jednej cechy
- układa prosty rytm z różnych przedmiotów
- porównuje przedmioty pod względem długości, szerokości, wielkości
- klasyfikuje przedmioty według cech jakościowych
- zna podstawowe figury – koło: potrafi wyróżnić koło spośród innych figur/kształtów, wskazuje przedmioty i obiekty w kształcie koła
- nazywa podstawowe kolory: czerwony, żółty, niebieski, zielony
13) eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but;
14) określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby, a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;
-
- wskazuje swoje części ciała
- potrafi poruszać się we wskazanym kierunku
- określa kierunki w przestrzeni: na, pod, obok
15) przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;
-
- liczy minimum 3 przedmioty
- liczy elementy pojedynczo i pamięta, które już były policzone
- posługuje się liczebnikami głównymi
- liczy na konkretach ze wskazaniem palcem
- porównuje liczebność zbiorów bez liczenia posługując się określeniami : dużo, mało, tyle samo,
- grupuje przedmioty według ich liczebności
16) posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;
-
- wie, że są określone pory dnia : rano, wieczór
- zna stałe następstwo dnia i nocy
- rozumie znaczenie określeń czasu: teraz , potem
- kojarzy porę dnia z określonymi czynnościami
17) rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je, rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;
-
- zna podstawowe pojęcia związane z pieniędzmi: cena, płacić, wydać pieniądze, reszta, kupić itp.;
18) posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew, zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;
-
- rozpoznaje i wskazuje wybrane zwierzęta domowe
- rozpoznaje i wskazuje wybrane owoce i warzywa
- rozpoznaje i wskazuje wybrane rośliny
- rozpoznaje i nazywa niektóre zwierzęta hodowlane
- wie, jak należy dbać o rośliny w kąciku przyrody
- rozumie znaczenie wody i światła do życia roślin
- rozumie znaczenie pokarmu i wody do życia zwierząt
- obserwuje wzrost roślin w kąciku przyrody
- przedstawia piękno przyrody w pracach plastycznych
- rozpoznaje w otoczeniu i na obrazkach dary przyrody charakterystyczne dla danej pory roku: jesień: kasztany, żołędzie, jarzębina, wiosna: bazie, kwiaty, forsycje, lato: kwiat
- potrafi dostrzec zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w porach roku
- rozumie konieczność odpowiedniego ubioru do pogody
- za pomocą prostych symboli potrafi określić pogodę( słońce, chmura, wiatr, deszcz, śnieg)
- rozpoznaje i nazywa typowe zjawiska: deszcz, śnieg, słońce, wiatr
- określa pogodę i zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla pór roku
- wie, jak pomagać ptakom w okresie zimy
- obserwuje proste eksperymenty dotyczące wody, powietrza, ziemi i przedmiotów
- wie, że nie należy zrywać żadnych owoców bez zgody osoby dorosłej
- przestrzega zakazu dotykania nieznanych zwierząt
19) podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek, zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi, korzystanie z nowoczesnej technologii itd.;
-
- samodzielnie ogląda książeczki
- prawidłowo korzysta z książek i odkłada je na miejsce
- z zainteresowaniem ogląda ilustracje, obrazki, zdjęcia
- buduje z klocków zamknięte kształty w układzie poziomym i pionowym
- lepi z mas plastycznych z wykorzystaniem różnych narzędzi: wyciskarki, foremki, wałka itp.
- konstruuje proste prace przestrzenne z naturalnych okazów i przedmiotów codziennego użytku
20) wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia, wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód;
-
- zna pracowników przedszkola i ich pracę
- rozumie znaczenie niektórych prac i zawodów wykonywanych przez dorosłych
- potrafi wymienić członków swojej rodziny
- opowiada o pracy wykonywanej przez swoich rodziców,
- poznaje ważniejsze budynki znajdujące się w okolicy oraz wie kto w nich pracuje
21) rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie; uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami;
-
- chętnie podejmuje różne formy aktywności rozwijające u niego zainteresowanie językiem nowożytnym
- powtarza słowa w języku obcym w zabawie
- słucha i powtarza proste piosenki i rymowanki w języku obcym
- próbuje rozumieć sens wypowiedzi w obcym języku podczas zabawy
STANDARDY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
4-LATKI
1. Fizyczny obszar rozwoju dziecka
1.Zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynności higieniczne.
- samodzielnie korzysta z toalety;
- samodzielne myje ręce z zachowaniem kolejnych etapów;
- wie kiedy należy umyć ręce;
- samodzielnie myje zęby i płucze buzię
- prawidłowo korzysta z przyborów służących do wykonywania czynności higienicznych
2. Wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czynności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł.
- radzi sobie z samodzielnym ubieraniem rozbieraniem
- stosuje kolejność przy wkładaniu ubrań;
- dba o rzeczy własne i szanuje cudze;
3. Spożywa posiłki z użyciem sztućców, nakrywa do stołu i sprząta po posiłku.
- kulturalnie zachowuje się podczas posiłków;
- utrzymuje czystość podczas jedzenia;
- prawidłowo posługuje się łyżką i widelcem;
- pomaga sprzątać po posiłku / np. odnosi kubek/
4. Komunikuje potrzebę ruchu, odpoczynku itp.
- przestrzega codziennego rytmu dnia
- zgłasza nauczycielowi dolegliwości zdrowotne
- na miarę swoich możliwości uczestniczy w różnych formach zajęć ruchowych
- uczestniczy w różnych formach odpoczynku
5. Uczestniczy w zabawach ruchowych, w tym rytmicznych, muzycznych, naśladowczych, z przyborami lub bez nich; wykonuje różne formy ruchu: bieżne, skoczne, z czworakowaniem, rzutne;
- zna zasady bezpieczeństwa i porządku podczas różnych form zajęć ruchowych
- właściwie korzysta z wybranych przyborów gimnastycznych;
- współdziała z kolegami podczas zabaw i ćwiczeń ruchowych;
- reaguje na ustalone sygnały np. słowne, dźwiękowe
- naśladuje i odtwarza różne formy ruchu
- biega przed siebie, omija przeszkody, zmienia kierunek, biega na palcach
- wchodzi i schodzi ze schodów krokiem naprzemiennym trzymając się poręczy
- rytmicznie porusza się w takt muzyki;
- chodzi po wyznaczonej linii, po śladach, między przeszkodami, przekracza przybory,
- utrzymuje równowagę, potrafi chwilę stać na jednej nodze;
- przechodzi po podwyższeniu np. ławeczce
- chodzi na czworakach wspierając się na całych dłoniach i palcach stóp
- rzuca na odległość i wyznaczonym kierunku
- chwyta oburącz
- toczy różnej wielkości piłki
- wykonuje swobodnie skoki, podskoki w miejscu i w przód
- przeskakuje przez linie lub płaskie przeszkody
- Skacze obunóż w przód i tył
- pokonuje tory przeszkód zgodnie z pokazem n-la
6. Inicjuje zabawy konstrukcyjne, majsterkuje, buduje, wykorzystując zabawki, materiały użytkowe, w tym materiał naturalny.
- Układa budowle w układzie pionowym i poziomym
- Łączy materiały różnymi sposobami
- Potrafi tworzyć budowle z różnorodnych materiałów, w tym przyrodniczych/ np. piasek, glina, kasztany, patyczki itp./
7. Wykonuje czynności, takie jak: sprzątanie, pakowanie, trzymanie przyborów jedną ręką i oburącz, małych przedmiotów z wykorzystaniem odpowiednio ukształtowanych chwytów dłoni, używa chwytu pisarskiego podczas rysowania, kreślenia i pierwszych prób pisania.
- przekłada i chwyta drobne przedmioty
- prawidłowo trzyma nożyczki wycinając dowolne kształty
- koloruje obrazki nie wychodząc za linie
- wydziera dowolne kształty z papieru
- lepi z różnych mas proste formy przestrzenne
- nawleka na sznurki elementy
- prawidłowo trzyma przybory do kreślenia: np pędzel, kredkę, ołowek
- potrafi odrysować szablony
- maluje różne rodzaje linii np.: ciągłe, proste, fale, spirale, owale
- ilustruje ruchem proste wierszyki np.: paluszkowe
8. Wykonuje podstawowe ćwiczenia kształtujące nawyk utrzymania prawidłowej postawy ciała.
- prawidłowo siedzi na krzesełkach lub na dywanie
- utrzymuje prawidłowa postawę podczas stania i chodzenia
- orientuje się w schemacie własnego ciała
- dokładnie naśladuje i odtwarza ćwiczenia utrwalające nawyk prawidłowej postawy
9. Wykazuje sprawność ciała i koordynację w stopniu pozwalającym na rozpoczęcie systematycznej nauki czynności złożonych, takich jak czytanie i pisanie.
- wykazuje orientację na kartce papieru wskazują rogi, środek, górę, dół
- układa kartkę wg pokazu nauczyciela /pionowo, poziomo/
- kreśli na kartkach o różnych formatach
- składa w całość obrazki pocięte min na 4 części
- dobiera przedmioty w pary
- układa puzzle
- dostrzega różnice np. na obrazkach /min 4/
- odtwarza proste wzory np. z figur geometrycznych
- odtwarza pokazywane gesty , ruchy
2. Emocjonalny obszar rozwoju dziecka
1. Rozpoznaje i nazywa podstawowe emocje , próbuje radzić sobie z ich przeżywaniem
- Rozpoznaje swoje emocje ( radość, smutek , złość)
- Nazywa swoje emocje (radość, smutek, złość)
2. Szanuje emocje swoje i innych osób
- Potrafi odróżnić emocje pozytywne od negatywnych
- Potrafi nazywać uczucia innych osób
3. Przeżywa emocje w sposób umożliwiający mu adaptację w nowym otoczeniu, np. w nowej grupie dzieci, nowej grupie starszych dzieci, a także w nowej grupie dzieci i osób dorosłych.
- Potrafi zgodnie korzystać ze wspólnej przestrzeni do zabawy i zabawek
- Przestrzega zasad ustalonych w grupie.
4. Przedstawia swoje emocje i uczucia, używając charakterystycznych dla dziecka form wyrazu
- Rozpoznaje i nazywa swoje emocje
- Potrafi przedstawić emocje za pomocą gestu, mimiki, ruchu ciała
5. Rozstaje się z rodzicami bez lęku, ma świadomość, że rozstanie takie bywa dłuższe lub krótsze
- Chętnie wchodzi do przedszkola
6. Rozróżnia emocje i uczucia przyjemne i nieprzyjemne, ma świadomość, że odczuwają i przeżywają je wszystkie ludzie
- Wie, że każdy odczuwa radość, smutek, złość
- Próbuje radzić sobie z negatywnymi emocjami.
7. Szuka wsparcia w sytuacjach trudnych dla niego emocjonalnie; wdraża swoje własne strategie, wspieranie przez osoby dorosłe lub rówieśników.
- Potrafi zwrócić się o pomoc do znanego pracownika przedszkola.
- Cieszy się z sukcesów
- Bierze udział w zabawach kształtujących umiejętność wyrażania swoich uczuć.
8. Zauważa, że nie wszystkie przeżywane emocje i uczucia mogą być podstawą do podejmowania natychmiastowego działania, panuje nad nieprzyjemną emocją, np. podczas czekania na własną kolej w zabawie lub innej sytuacji
- Potrafi podporządkować się zachowaniom, których oczekuje od niego nauczyciel
- Zna zasady zgodnego współdziałania.
9. Wczuwa się w emocje i uczucia osób z najbliższego otoczenia.
- Przestrzega zasad zgodnego współdziałania
- Potrafi współczuć ( pocieszyć smutnego kolegę)
- Określa uczucia innych ludzi (smutny , wesoły)
10. Dostrzega, że zwierzęta posiadają zdolność odczuwania, przejawiania w stosunku do nich życzliwość i troskę.
- Rozpoznaje i nazywa wybrane zwierzęta hodowlane ( np. krowa, świnka, kura, kaczka)
- Wie, że zwierzętami domowymi należy się opiekować
- Zna zwyczaje wybranych zwierząt (kot, pies), i potrafi się nimi zajmować
- Wie, że zimą należy dokarmiać zwierzęta i ptaki.
11. Dostrzega emocjonalną wartość otoczenia przyrodniczego jako źródła satysfakcji estetycznej.
- Poznaje różne środowiska przyrodnicze ( łąka las )
- Wie, że należy się troszczyć o rośliny i zwierzęta
- Obserwuje elementy przyrody
3. Społeczny obszar rozwoju dziecka
1. Przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze
- grzecznie zwraca się do innych
- szanuje pracę i własność innych
- uczy się określonych form zachowania
- dostrzega potrzeby i zainteresowania innych
- potrafi bawić się zgodnie z innymi dziećmi
- nawiązuje prawidłowe relacje rówieśnicze
2. Odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup, np. grupy teatralnej, grupy sportowej
- wie gdzie znajduje się przedszkole i zna jego otoczenie
- umie nazwać kraj w którym mieszka
- wie, że flaga ma barwy biało-czerwone
- zwraca się po imieniu do kolegów z grupy
- zna imiona członków rodziny
- opowiada o wydarzeniach i tradycjach rodzinnych
3. Posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem
- potrafi nazwać swoją miejscowość
- umie podać swoje imię i nazwisko
4. Używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania
- potrafi przywitać się i pożegnać ze wszystkim swoimi znajomymi
- potrafi używać zwrotów grzecznościowych
- potrafi przeprosić, gdy zachowa się niewłaściwie
5. Ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku
- aktywnie uczestniczy w zabawach wymagających współdziałania
- słucha uważnie innych i stara się zwracać bezpośrednio do rozmówcy
- wykonuje kierowane do niego prośby i polecenia
- wie, że swoim zachowaniem nie można sprawiać przykrości innym
- właściwie odnosi się do kolegów i osób starszych
- stara się wykonać zadania razem z kolegami
- integruje się z grupą
- bierze udział w zabawach relaksacyjnych, potrafi odpoczywać
6. Nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość
- rozpoznaje właściwe formy zachowania
- rozpoznaje dobre i złe zachowanie
- rozumie, że należy odnosić się z szacunkiem do symboli narodowych
- postępuje zgodnie z oczekiwaniami wykonując codzienne czynności
7. Respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby
- Stara się sumiennie pełnić obowiązki dyżurnego
- szanuje pracę wykonaną przez kolegów i dorosłych
- rozumie i uczucia innych osób
- respektuje równe prawo wszystkich dzieci do zabawy
- dzieli się zabawki innymi dziećmi
8. Obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe
- Stara się nie przerywać wypowiedzi innym
- wykonuje kierowane do niego prośby i polecenia
- stara się w skupieniu uczestniczyć w zajęciach
9. Komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy
- Potrafi słowem i gestem wyrazić swoje potrzeby
- Spontanicznie dzieli się swoimi wrażeniami
- potrafi informować o trudnościach napotkanych w czasie zabawy lub wykonywania czynności
- stara się porozumiewać umiarkowanym głosem
4. Poznawczy obszar rozwoju dziecka
1. Wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego
- próbuje naśladować ruchem różne czynności,
- odtwarza rymowanki ilustrowane ruchem,
- próbuje wydobywać dźwięki z różnych przedmiotów i je rozpoznawać,
- lepi z różnych mas plastycznych według własnego pomysłu,
- lepi z mas plastycznych z wykorzystaniem różnych narzędzie: wyciskarki, foremki, wałka, itp.
- z pomocą osoby dorosłej tworzy kompozycje płaskie i przestrzenne z materiału przyrodniczego,
- próbuje tworzyć różne konstrukcje z wykorzystaniem materiału przyrodniczego oraz surowców wtórnych
- stara się odgrywać różne postacie i role w zabawach tematycznych, naśladowczych, opowieściach ruchowych, pantomimicznych
- próbuje samodzielnie bawić się w teatr, odgrywać proste scenki, wykorzystując różne przedmioty z otoczenia,
- próbuje wyrażać swoje emocje,
2. Wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, rytmicznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach
- potrafi kojarzyć wysłuchany tekst z ilustracją,
- powtarza proste ćwiczenia artykulacyjne usprawniające aparat mowy: język, wargi, podniebienie miękkie, mięśnie twarzy,
- naśladuje i powtarza proste rymowanki,
- rozumie polecenia związane z orientacją przestrzenną i właściwie stosować przyimki: na, pod, w, przed, za, obok,
- stara się samodzielnie formułować pytania i zdania
- wyraża ciekawość poprzez zadawanie pytań,
- wykorzystuje słownictwo z różnych obszarów tematycznych,
- potrafi podzielić proste wyrazy na sylaby
3. Odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych
- swobodnie wypowiada się na temat przedstawienia, obrazków, wymienia zawarte w nich elementy i postacie.
4. Rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicznych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w codziennej aktywności
- zauważa różnice między dwoma obrazkami różniącymi się 4 elementami,
- składa obrazki pocięte na 4 elementy.
5. Odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolejność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obrazkowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki
- słucha i rozumie teksty czytane przez dorosłych,
- potrafi kojarzyć wysłuchany tekst z ilustracją,
- recytuje krótkie wiersze indywidualnie i grupowo,
- rozwiązuje proste zagadki słowno – obrazkowe,
- nabiera wprawy w opowiadaniu treści obrazków,
- stara się dopasować kontekst sytuacyjny,
- nadaje tytuły obrazkom i historyjkom obrazkowym
6. Wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje znaczenie swym doświadczeniom
- wyraża treść za pomocą ekspresji słownej
7. Eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wyobraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, porusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sygnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczestniczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonuje lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości narodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupieniu słucha muzyki
- porusza się do rytmu,
- prawidłowo rozróżnia dźwięki z otoczenia,
- poznaje podstawowe kroki wybranych tańców ludowych,
- wykazuje inwencję twórczą w zabawach tanecznych,
- rozpoznaje kolejne instrumenty perkusyjne (tamburyno)
- umie zaimprowizować na wybranym instrumencie w grupie i indywidualnie
- śpiewa piosenki w grupie
- rytmizuje tekst piosenki
- doskonali umiejętności taneczne w grupowych zabawach rytmicznych i tanecznych
8. Wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, mazakiem itp., tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru, wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów, przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, samodzielnie planuje ruch przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i innych w przestrzeni sieci kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru
- maluje pędzlem na dużych i mniejszych płaszczyznach różne rodzaje linii: ciągłe, proste, krótkie, spirale,
- trzyma kredkę, pędzel, ołówek adekwatnie do wieku
- podejmuje próby cięcia papieru,
- wykonuje prace plastyczne różnymi technikami,
9. Czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znajdujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie
- rozpoznaje swój znaczek w sali oraz łazience,
- rozumie proste symbole pojawiające się w otoczeniu,
- zwraca uwagę na ilustracje w książkach i opowiada o nich,
- swobodnie wypowiada się o bohaterach występujących w tekstach literackich,
- uważnie obchodzi się z książką,
- rozumie informacje przedstawione w formie obrazka, gestu, znaku.
10. Wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawelskim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej
- podaje nazwę swojego kraju oraz rozpoznaje flagę Polski,
- zna wybrane legendy związane ze swoją miejscowością,
- rozpoznaje najbliższą okolicę (wskazuje budynek przedszkola i okoliczne miejsca)
11. Wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy, zagospodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej przedmiotom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje przedmioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę
- uczy się porządkować przedmioty według miary, ciężaru, np. od najkrótszego do najdłuższego, od najcięższego do najlżejszego i odwrotnie, naśladując i odtwarzając różne strategie porządkowania przedmiotów,
- porządkuje i tworzy zbiory według określonej jednej lub dwóch cech, np. wielkości, koloru, kształtu,
- rozumie pojęcia: dużo, mało i używa ich,
- uczy się szacowania, wzrokowego porównywania i określania liczebności zbiorów,
- grupuje przedmioty według ich liczebności.
12. Klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geometryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt)
- tworzy kompozycje z figur geometrycznych oraz budowle przestrzenne z klocków,
- dopasowuje kształt przedmiotu do kształtu danej figury geometrycznej,
- buduje szeregi z różnych przedmiotów, figur geometrycznych,
- wskazuje i nazywa kolejne elementy szeregu,
- w sposób zamierzony skupia się na szeregach i wskazuje, dokłada kolejne elementy,
- rozpoznaje i nazywa cztery podstawowe figury geometryczne: koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt,
- stara się właściwie określać cechy obiektów pod względem: kształtu, koloru, wielkości, przeznaczenia,
- właściwie porządkuje i wskazuje cechy wspólne utworzonych zbiorów przedmiotów.
13. Eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmiotów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but
- uczy się porządkować przedmioty według długości,
- właściwie stosuje określenia: długi, krótki,
- stara się porównywać długość różnych przedmiotów w sytuacjach naturalnych i zadaniowych, np. porównuje długość dwóch przedmiotów.
14. Określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej osoby, a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą
- stosuje pojęcia określające położenie przedmiotów i kierunków w przestrzeni: na, pod, obok, w, za, przed, przede mną, wysoko, nisko, daleko, blisko, na dół, do góry, w bok, do przodu, do tyłu, strona lewa, strona prawa w konkretnych sytuacjach zadaniowych,
- ma świadomość swojego miejsca w przestrzeni i położenia przedmiotów, które są wokół,
- rozbudowuje rysunek postaci człowieka, zwracając uwagę na szczegóły,
- stara się realizować polecenia: do przodu, do tyłu, cofnij się, obróć się,
- stara się, zgodnie z poleceniami, prawidłowo układać przedmioty wokół siebie oraz określać położenie już leżących przedmiotów
15. Przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego
- liczy przedmioty w zakresie stosownym do swoich możliwości, powyżej – korzysta z pomocy nauczyciela,
- potrafi stosować różne schematy ruchowe dłoni i palców potrzebne w liczeniu,
- wie, że dodawanie wymaga czynności dołożenia określonej liczby przedmiotów, policzenia i uzyskania odpowiedzi na pytanie: ile jest razem?
- wie, że odejmowanie wymaga czynności zabrania określonej liczby przedmiotów, policzenia i uzyskania odpowiedzi na pytanie: ile zostało?
- potrafi porównać liczebność zbiorów i ustalić ich równoliczność,
- prawidłowo używa określeń: tyle samo, więcej, mniej.
16. Posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy
- doświadcza w sposób naturalny i zabawowy pomiaru czasu,
- nabywa świadomości, że istnieją pojęcia związane z pomiarem czasu,
- stara się prawidłowo nazywać bieżącą porę roku,
- zna nazwy dni tygodnia (bez kolejeności)
- pamięta i przestrzega ustalonego dziennego rytmu dnia lub stałych zajęć w ustalone dni tygodnia.
17. Rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je, rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym
- uczy się rozumieć, do czego służą pieniądze,
- poznaje podstawowe pojęcia związane z pieniędzmi: banknoty, monety, cena, płacić, wydać resztę, oszczędności, itp.
- aktywnie włącza się w sytuacje zabawowe, bliskie dziecku, które wymagają wykorzystania modeli monet i banknotów, np. zabawa w sklep.
18. Posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew, zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku przyrodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół
- uczy się korzystać z lupy, szkła powiększającego, prowadzi samodzielne obserwacje,
- bada właściwości powietrza,
- obserwuje zjawiska w najbliższym otoczeniu,
- utrwala wiedzę na temat właściwości wody zależne od temperatury: zamarzanie, topnienie, parowanie,
- rozumie, że niektóre gatunki roślin i zwierząt muszą być pod ochroną,
- rozumie, że człowiek powinien dbać o przyrodę,
- bierze aktywny udział w działaniach na rzecz przyrody, np. sprzątanie świata, sadzenie roślin,
- poznaje zasady dokarmiania ptaków i zwierząt zimą,
- nazywa i charakteryzuje podstawowe zjawiska atmosferyczne,
- rozumie konieczność odpowiedniego ubrania się w zależności od pogody,
- obserwuje zmiany pogody,
- rozpoznaje porę roku na podstawie przedstawionych kilku cech,
- poznaje podstawowe czynniki niezbędne do wzrostu roślin i zwierząt: woda, powietrze, gleba, słońce,
- obserwuje wzrost roślin w kąciku przyrody,
- rozróżnia i nazywa wybrane warzywa i owoce,
- rozpoznaje i nazywa podstawowe części roślin: korzeń, łodygę, liście, kwiaty, owoce,
- rozpoznaje kilka gatunków drzew występujących w najbliższym otoczeniu ze względu na kształt liścia, owoce,
- nazywa wybrane zwierzęta występujące w najbliższym otoczeniu,
- poznaje zwierzęta z różnych środowisk naturalnych: leśne, polne, wodne.
19. Podejmuje samodzielną aktywność poznawczą np. oglądanie książek, zagospodarowywanie przestrzeni własnymi pomysłami konstrukcyjnymi, korzystanie z nowoczesnej technologii itd.
- tworzy konstrukcje przestrzenne według własnego pomysłu i wykorzystuje je w zabawach,
- buduje z piasku złożone budowle,
- nazywa i opisuje swoje budowle,
- odczuwa satysfakcję z bycia twórcą różnych konstrukcji,
- wymienia nazwy nowoczesnego sprzętu elektronicznego,
- porównuje urządzenia, przedmioty użytkowe i pojazdy z przeszłości z urządzeniami, przedmiotami i pojazdami współczesnymi,
- rozumie zasady bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych wyłącznie pod kontrolą osoby dorosłej.
20. Wskazuje zawody wykonywane przez rodziców i osoby z najbliższego otoczenia, wyjaśnia, czym zajmuje się osoba wykonująca dany zawód
- potrafi wymienić członków swojej rodziny oraz podać ich imiona,
- potrafi określić pokrewieństwo między członkami swojej rodziny,
- opowiada o pracy wykonywanej przez swoich rodziców,
- zna funkcje, jakie pełnią poszczególni członkowie rodziny,
- poznaje ważniejsze punkty usługowe znajdujące się w okolicy oraz wie, jaką funkcję pełnią.
21. Rozumie bardzo proste polecenia w języku obcym nowożytnym i reaguje na nie; uczestniczy w zabawach, np. muzycznych, ruchowych, plastycznych, konstrukcyjnych, teatralnych; używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie dla danej zabawy lub innych podejmowanych czynności; powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki w grupie; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych, gdy są wspierane np. obrazkami, rekwizytami, ruchem, mimiką, gestami
- włącza się w różne formy aktywności pobudzające zainteresowanie innym językiem nowożytnym i kultura z nim związaną,
- uczy się słownictwa w obszarze języka funkcjonalnego i sytuacyjnego,
- naśladuje i podejmuje próby powtarzania słów, włącza się do zabaw ze słowami,
- rozwija sprawności językowe związane ze słuchaniem i powtarzaniem prostych rymowanek,
- uczy się rozumieć sens wypowiedzi w innym języku podczas zabaw ruchowych, rytmicznych, muzycznych, próbuje śpiewać proste piosenki
22. Reaguje na proste polecenie w języku mniejszości narodowej lub etnicznej, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem; zna godło (symbol) swojej wspólnoty narodowej lub etnicznej
23. Reaguje na proste polecenie w języku regionalnym, używa wyrazów i zwrotów mających znaczenie w zabawie i innych podejmowanych czynnościach: powtarza rymowanki i proste wierszyki, śpiewa piosenki; rozumie ogólny sens krótkich historyjek opowiadanych lub czytanych wspieranych np. obrazkiem, rekwizytem, gestem, zna godło (symbol) swojej wspólnoty regionalnej
- włącza się w różne formy aktywności pobudzające zainteresowanie kulturą i językiem regionalnym,
- zapoznaje się ze światem, kulturą i zwyczajami regionalnymi,
- rozpoznaje charakterystyczne dla swojego regionu elementy w strojach i wytworach ludowych, stara się je odtwarzać w prostych pracach o charakterze sztuki ludowej,
- poznaje najważniejsze zabytki i pomniki w swoim regionie,
- doświadcza i dostrzega różnice w języku regionalnym i ojczystym,
- naśladuje i podejmuje próby powtarzania słów, włącza się do zabaw ze słowami.
-