Skuteczne środki wychowawcze
,,Każde dziecko chce być pozytywnie oceniane
i jeśli zobaczy, że jego próby dobrego zachowania
są dostrzeżone i znajdują uznanie,
będzie je powtarzać po to, aby zasłużyć
na pozytywną ocenę dorosłych”dr Anna Kozłowska
Ustalając normy postępowania, nakazy i zakazy, ustaliliśmy również system nagród i kar czyli konsekwencji nieprzestrzegania ustalonych zasad. Dzieci potrzebują precyzyjnego określenia co jest dozwolone, a czego nie wolno. Opracowując zasady postępowania w różnych sytuacjach wychowawczych musimy zarówno wspierać i motywować je do ich przestrzegania, jak również konsekwentnie je egzekwować. Skutecznym środkiem wychowania są nagrody i pochwały. Mają one wartość zachęcającą do pracy dla każdego człowieka, a tym bardziej dla dziecka. Uznanie i akceptacja mobilizują do dalszych wysiłków.
W naszym przedszkolu świadomie wprowadzamy dzieci w system pożądanych zachowań, zapewniamy warunki do pełnego rozwoju osobowego każdego wychowanka. Celem głównym jest kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania w grupie szczególnie w oparciu o wzmocnienia pozytywne.
Wzmocnienia pozytywne
Cechy dobrej pochwały
- prawdziwa- sam w nią wierzę
- powtarzalna- inni też za tą mogą chwalić
- pozytywna- brak „nie”, bez krytyki, bez wychowywania „Jestem z Ciebie dumna”, „Jest m miło bo..”
- przekonywalna- chwalony w nią uwierzy
- poważna- bez żartów i ironii
- pokazująca- co konkretnie nam się podobało
- docenia starania
Stosowane wzmocnienia pozytywne
- pochwała indywidualna
- oficjalna pochwała na forum grupy lub przy rodzicu
- dyżurny „sytuacyjny” grupy (np. rozdawanie kartek, temperowanie, pomoc w młodszej grupie), tytuł „prawej ręki nauczyciela”
- główna rola w zabawie, pierwszy w atrakcyjnej zabawie
- oklaski grupy i nauczyciela
- odznaki np. uśmiech, minka, korona,
- tytuł grzecznego przedszkolaka,
- otrzymanie totemu/maskotki grupy
- naklejki, kolorowani, kartki z notesików ,wycinanki z gazet, książek
- świecidełka, koraliki, kryształki, gadżety
- grupowy system nagród np. kołeczki, serduszka, pieczątki
- przytulenie (np. wybór zabawy)
- grupowy system motywujący (tworzony wspólne z dziećmi)
Wzmocnienia negatywne
Cechy skutecznej konsekwencji:
- naturalna- wynikająca z przewinienia
- adekwatna do przewinienia
- natychmiastowa
- doraźna
- wykonalna
- z informacją zwrotną
- zrozumiała dla dziecka
- dostosowana indywidualnie do dziecka
- konsekwentna
Możliwe sposoby dyscyplinujące przed zastosowaniem konsekwencji:
- kontakt wzrokowy z dzieckiem
- kontakt wzrokowy z stanowczą postawą nauczyciela
- skrócenie dystansu między nauczycielem a dzieckiem
- zastosowanie znaków umownych (np. ruch ręką –świadczący o powrocie do koła, zachowaniu ciszy itp. )
- upomnienie, przypomnienie zasady które jest łamana
- krótki komunikat odnoszący się do tego co dziecko w danym momencie powinno zrobić
- pochwalenie kolegi obok
- aktywizacja poprzez zadanie pytania lub aktywność rozładowująca napięcie emocjonalne
- nazwanie emocji dziecka
- oświadczenie- zawierające opis zachowania dziecka, odczucie wychowawcy, skutek zachowania dziecka
- danie podwójnego wyboru (albo… albo…)
- omówienie problemu z całą grupą (np. w formie bajki)
Stosowane wzmocnienia negatywne:
- krzesełko przemyśleń
- wykonanie pracy na rzecz poszkodowanego
- naprawienie wyrządzonej szkody
- chwilowe odsunięcie z zabawy
- „ostatnia para”
- ostatni w zabawie
– brak nagrody, pochwały
- pozbawienie przywileju, trakcji
- indywidualna rozmowa z dzieckiem, tłumaczenie, wyjaśnienie powstałego problemu
- rozmowa z rodzicem (opiekunem) dziecka z omówieniem dalszego postępowania
-przeproszenie za sprawienie przykrości