ĆWICZENIA USPRAWNIAJĄCE NARZĄDY MOWY = GIMNASTYKA NARZĄDÓW MOWY

1. WARGI
- Górną W zaciskamy dolną i na odwrót
- Górnymi zębami zaciskamy dolną W i mocno wydychamy powietrze
- Wargi na „u” potem na „e”
- Rozciągamy wargi jak do głoski „i”
- Dziubek w prawo i w lewo
- Dziubek na około
- Górną W zasłaniamy górne zęby, a dolną dolne
- szerokie otwieranie i zamykanie ust,
- ściągnięte wargi – wykonać ruch okrężny,
- przytrzymują wargami kartkę papieru, którą nauczyciel próbuje wyciągnąć,
- przesadna artykulacja głosek: a - i - o - e - u - y, a - i - u, a - e - u - au itp.,
- nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza ustami lub nosem,
- Konik - parskamy
- Buziaczki
- Minki - pokazują jak wyglądają usta smutne wesołe, obrażone,
- pokazują pyszczek ryby, ryjek świnki, dziobek ptaka,
- Balonik - nadymanie policzków, usta ściągnięte (dla urozmaicenia bawimy się w baloniki, które "pękają" przekłute palcami )
- Niejadek - usta wciągamy w głąb jamy ustnej.
- Podwieczorek pieska - chwytanie ustami drobnych cukierków, chrupek, kawałków skórki chleba, itp
- Wąsy - wysuwanie warg jak przy wymawianiu u, położenie na górnej wardze słomki lub ołówka i próby jak najdłuższego utrzymania.
- Drzwi do domu - buzia to domek krasnoludka, a wargi to drzwi do domku. Pokaż jak wargi ściągnięte do przodu, otwierają się i zamykają
- Spagetti – wciąganie ustami - dziubkiem makaronu

2. JĘZYK
- Czubek języka w kąciki warg i na zmianę
- Otwarte szeroko usta język do zębów górnych, dolnych
- Czubek języka przy górnych zębach, zamykamy i otwieramy
- przyssanie języka do podniebienia.
- Liczenie zębów językiem
- Usta szeroko otwarte, językiem masujemy podniebienie
- Językiem na około zębów, usta zamknięte, w obydwie strony
- oblizywanie zewnętrznej i wewnętrznej strony zębów ruchem okrężnym,
- czubek języka „ wymiata” zza dolnych zębów,
- Przytrzymywanie czubkiem języka przy podniebieniu rodzynek, pastylek pudrowych, cukierków halls (z wgłębieniem w środku) itp.
- Zlizywanie nutelli, mleka w proszku itp. z podniebienia przy szeroko otwartych ustach.
- Konik - czubek języka między wargi – parskanie jak konik
- Konik jedzie na przejażdżkę - naśladowanie konika stukając czubkiem języka o podniebienie, wydając przy tym charakterystyczny odgłos kląskania
- Winda - otwórz szeroko buzię, poruszaj językiem tak, jakby był windą - raz do góry, raz do dołu.
- Chomik - wypycha policzki jedzeniem, a ty pokaż jak można wypchnąć policzki językiem, raz z prawej raz z lewej strony.
- Malarz - maluje sufit dużym pędzlem. Pomaluj pędzlem (językiem) swoje podniebienie, zaczynając od zębów w stronę gardła.
- Młotek - wbijamy gwoździe w ścianę. Spróbuj zamienić język w młotek i uderzaj o dziąsła tuż za górnymi zębami, naśladując wbijanie gwoździa.
- Słoń - ma długą trąbę i potrafi nią wszędzie dosięgnąć. Ciekawe czy potrafisz dosięgnąć językiem do ostatniego zęba na górze i na dole, z prawej i lewej strony.
- Liczymy ząbki – staramy się dotknąć jak największej ilości zębów (najpierw w góry, potem na dole)

3. PODNIEBIENIE
- Ziewanie
- Wdychanie nosem powietrza i wydychanie szeroko rozwartymi usta
- Trzymanie nosa, usta szeroko otwarte wdychanie i wydychanie powietrza
- Język na dole i wymawianie: k, ch,
- Kaszlemy z otwartymi ustami, język na dole
- Płukanie gardła
- puszczanie baniek mydlanych,
- zamykanie ust i żucie czegoś dobrego,
- Śpioch - chrapanie na wdechu i wydechu,
- buzia otwarta , czubek języka na dole – energicznie wymawiamy „k”, „u-k”, „ch” , „uch”,
- Gąska - buzia otwarta i naśladujemy gęganie gąski
- chrząkanie,
- buzia otwarta , język na dole – chuchamy,
- Zmęczony piesek - język wysunięty z szeroko otwartych ust, wdychanie i wydychanie powietrza ustami.
- Balonik - nabieranie powietrza ustami, zatrzymanie w policzkach, następnie wypuszczanie nosem.

4. ŻUCHWA
opuszczają i unoszą szczękę dolną przy zaciśniętych wargach,
szeroko ziewają,
opuszczanie i unoszenie żuchwy ku górze,
wykonywanie ruchów poziomych, raz z wargami rozchylonymi, raz z zamkniętymi,
Kukułka - ruchy do przodu i do tyłu
Zamykanie i otwieranie domku - szerokie otwieranie ust, jak przy wymawianiu głoski a, zęby są widoczne dzięki rozchylonym wargom
Grzebień / szczoteczka do zębów - wysuwnie żuchwy, zakładanie i poruszanie dolnymi zębami po górnej wardze. Cofanie żuchwy, zakładanie i poruszanie górnymi zębami po dolnej wardze i brodzie
Krowa - naśladowanie przeżuwania
Guma do żucia - żucie gumy lub naśladowanie

5. POLICZKI
wargi i policzki ściągamy mocno w prawo a potem w lewo,
wciąganie silne powietrza, tak aby policzki były wklęśnięte,
chomik – robimy zapasy w policzkach